Koç Bilgi ve Savunma Teknolojileri AŞ (KoçSavunma) tarafından geliştirilen insansız su üstü temizleme robotu, deniz ve göl yüzeylerindeki çöpleri topluyor.
Kirlilik, denizlerdeki ekosisteme ziyan veren en kıymetli faktörlerin başında geliyor. Çeşitli nedenlerle deniz ortamına ulaşan atıklar, imaj kirliliği oluşturmasının yanı sıra içerdikleri ziyanlı hususlarla deniz canlıları açısından tehlike yaratıyor.
Deniz ve göllerdeki kirliliğin önüne geçilmesini ve atıkların kolaylıkla temizlenmesini hedefleyen KoçSavunma, 2021’de başladığı çalışmalar sonunda su üstü temizleme robotu geliştirdi.
Smartium Clean ismi verilen ve bugüne kadar sipariş üzerine 10 adet üretilen aygıt, 2022’nin Nisan ayından itibaren yaygın bir marina işletmesine ilişkin marinalarda ve bir belediye tarafından deniz paklığında kullanılmaya başlandı.
Bir metreye bir metre uzunluğunda, denizde giden insansız bir araç
İnsansız su üstü temizleme robotu hakkında AA muhabirinin sorularını yanıtlayan Koç Bilgi ve Savunma Teknolojileri AŞ İş Geliştirme ve Kurumsal Sürdürülebilirlik Ünite Yöneticisi Berker Emre Tok, firma olarak savunma endüstrisi kesiminde Deniz Kuvvetlerine yönelik eserler ürettiklerini, denize olan borçlarını ödemek ve birebir vakitte etrafa karşı olan sorumluluklarını yerine getirmek için bu aygıtı geliştirdiklerini söyledi.
Cihazı konutlarda kullanılan paklık robotlarının suda kullanılan versiyonu olarak tanımlayabileceğini belirten Tok, “Yaklaşık bir metreye bir metre uzunluğunda, katamaran yapıda, denizde giden insansız bir araç. Bu aracı, üzerindeki kamera vasıtasıyla hem uzaktan kumandayla hareket ettirebiliyoruz hem de tıpkı meskenlerde olduğu üzere, otonom olarak tanımlanmış bölgeleri de temizletebiliyoruz.” dedi.
1 saatte 1000 metrekarelik bir alanı temizleyebiliyor
Aracın tam dolu 2 bataryası ile 3 saat boyunca su üstünde paklık yapabildiğini, bataryalar bittiğinde de yeni bataryalar takılarak çalışmaya devam edebildiğini anlatan Tok, şöyle devam etti:
“Katamaran iki tekneli bir yapıya sahip, teknelerin yüzen kısımları ortasında bir ağız açıklığı var. Bir köpek balığının ağzına benzetebiliriz. O ağız aralığına yerleştirdiğimiz kaset biçimindeki bir file, yapıyla ileriye giderken karşısına çıkan yüzen organik yahut insan yapısı plastik, cam üzere her türlü katı atığı toplama imkanı sağlayan bir sistem. Öte yandan denizde yahut sularda malum olduğu üzere bazen yağ akıntıları olabiliyor. Onları da toplayabilmek açısından kimi emici süngerimsi yapıları da yedekleyebiliyoruz. Böylece yağları da temizleme talihimiz oluyor.”
Büyük boyutta, beşerli deniz temizleme araçlarının var olduğunu lakin deniz ve göllerdeki paklık faaliyetlerinin her türlü alanda yapılması gerektiğini söz eden Tok, geliştirdikleri aracın büyük alanlar kadar tekne ortalarındaki sakin sular ve mendirekle kapatılmış balıkçı barınağı üzere alanlar için de çok kullanışlı olduğunu kaydetti.
Robotun bir saatlik çalışmayla yaklaşık 1000 metrekarelik bir alanı temizleyebildiğini bildiren Tok, “Bir marinayı, bir gölü yahut su havzasını temizlemek için bu çeşit araçlar çok kullanışlı ve pratik zira yaklaşık 45 kilo civarında bir araç. Portatif olarak bir yerden bir yere kolay kolay taşıyarak o bölgede faaliyet göstermek üzere kullanıma sokabiliyorsunuz.” diye konuştu.
Tok, robotun su yüzeyindeki atıkları toplama ve temizlemenin yanı sıra, deniz suyu analizi üzere farklı maksatlar için kullanılabileceğine de dikkati çekti.
“Hem plastikleri hem mikroplastikleri toplamak açısından yararlı bir araç”
Belediyelerin bu aygıt ile kıyı bantlarını, teknelerin ortalarını, göllerde yahut su havzalarında girilemeyen köşeleri temizlemek için kullanabileceğine, marina işletmelerinin ise manuel olarak çok uzun müddet ve emek harcadıkları paklık işlerini, robot sayesinde çok daha pratik bir biçimde yapabileceklerine değinen Tok, şunları söyledi:
“Bu paklık faaliyetlerini yapanlar kendileri kumanda etmek istiyorlar zira bir kumanda ekranı üzerinden gördükleri kirliliğe yanlışsız aygıtı yönlendirme bahtları var. Yaklaşık 1 kilometre içerisinde kumanda etme imkanımız var lakin öte yandan tanımlanmış olan bir bölge içerisinde aracınızı taramalar yaparak, örneğin, 100 metreye 100 metrelik bir kare saha içerisinde daima devriye gezdirebiliyor, nöbet tutturabiliyoruz. Hasebiyle daima bir paklık yaptırma imkanı da var.”
Robotun, deniz temizliğinden sorumlu kurum ve kuruluşların operasyon süreçlerini hızlandırdığını, paklık maliyet yükünü de değerli ölçüde azalttığını aktaran Tok, aracın mikroplastik kirliliğinin azaltılmasına katkı sağlayabileceğinin de altını çizdi. Tok, şunları kaydetti:
“Mikroplastikler, pet şişelerin, öteki plastiklerin parçalanması ve daha da küçük modüllere ayrılmasıyla çok büyük sorunlara neden oluyor. Balıklarımızın içine giriyor. Biz de onları tüketiyoruz. Bu oluşumu başlangıcında halledebilmek çok kıymetli. Hasebiyle biz daha plastikler mikro düzeyine gelmeden evvel birinci kademede toplamayı hedefliyoruz ancak öte yandan kimi belediyelerimizden bilhassa mikroplastik toplama ile ilgili de talepler gelmeye başladı. Biz de tartıları çok küçük özel fileler geliştirmeye başladık. Bu manada hem plastikleri hem mikroplastikleri toplamak açısından yararlı bir araç.”
