Nurdoğan A. ERGÜN – Hamide HANGÜL – Mehmet Hanifi GÜLEL – Başak Nur GÖKÇAM
Türkiye ekonomisinin yapı taşlarını oluşturan sektörlerin temsilcileri, 2024’ten beklentilerini ve sektörlerinin yol haritasını DÜNYA’ya değerlendirmeye devam ediyor. Enflasyonu düşürmek adına iç pazarda tüketim kısıtlamasına yönelik adımlara rağmen ‘göreceli’ verimli bir dönem geçiren perakende sektörü, 2024’e daha iyimser girdi.
Ancak bu havanın devam edebilmesi için maliyetlerin hangi noktaya geleceği önemli bir etken. Net ihracatçı sektörlerden züccaciyede ise ihracata dönük hedefler devam ediyor. Bu yıl 7 milyar dolarlık ihracat hedefleyen sektörde, ‘Made in Türkiye’ atağı bekleniyor. Sektörlerin ortak sorunu vergi düzenlemeleri ve girdi maliyetleri olurken, ortak beklenti yılın ikinci yarısında ‘iyileşme’ oldu.
“Uygun kiralama ile mağaza sayısı artar”
Marka ve mağaza sayısındaki artışa paralel Türkiye’de organize perakende hacminin her geçen yıl büyüdüğünü belirten Birleşmiş Markalar Derneği (BMD) Başkanı Sinan Öncel, turist alışverişinde beklenen hacme ulaşılamasa da organize perakende sektörü için eylül ve ekim dışında diğer ayların verimli geçtiğini söyledi.
Öncel, “Yerli müşteri yüksek enflasyon ortamında fiyatlar daha da artacak endişesiyle ihtiyaç alışverişlerini öne çekti. Herkes imkânlarının el verdiği ölçüde birikimlerini alışveriş yaparak değerlendirdiği için markalarımızın büyük bölümü adet satışlarını artırdı” diye konuştu.
Yılbaşı alışverişi nedeniyle aralık ayında canlılığın devam ettiğini söyleyen Öncel, 2023’ün geneli için adet satışlarında ortalama yüzde 10, ciroda yüzde 100 artış olduğunu söyleyerek, “2024’e girerken iyimseriz ve geleceğe umutla bakıyoruz. Çünkü organize perakende dinamik bir sektör.
Her marka kendi büyüme stratejisi çevresinde yeni mağaza açmak için fırsatları değerlendirirken e-ticaret alt yapısını da güçlendirmek istiyor. Uygun kiralama koşullarının oluştuğu yerlerde yeni mağaza açılışlarının devam edeceğini düşünüyorum.
Önümüzdeki yıl organize perakendenin performansında kira ve personel giderleri başta olmak üzere maliyet artışlarının düzeyi, tüketicilerin alım gücü ve turist alışverişi belirleyici olacak” ifadelerini kullandı.
“Daha çok yatırım için mevzuat şart”
Türkiye’de yaklaşık 14 milyon metrekarede hizmet veren 447 AVM bulunduğunu ve 2023 yılının bu mevcudiyetle kapattığını belirten Alışveriş Merkezleri ve Yatırımcıları Derneği’nin (AYD) Başkanı Nuri Şapkacı, 2024 yılı içinde ise 8 yeni AVM açılışının planlandığını açıkladı.
Derneğin öncelikli hedeflerinin başında AVM sektörünü ileriye taşımak için geçmiş dönemde başlatılan, ayrı bir ticari gayrimenkul mevzuatının oluşturulması ve takibinin yer aldığını ifade eden Şapkacı, “Dünyada birçok ülkede örneklerini gördüğümüz küresel uygulamaların Türkiye’ye uyarlanması ile sektörümüzün ve ülkemizin daha fazla yatırım çekmesi de mümkün olabilecek. Bu çalışmaları, kamu otoriteleri nezdinde sonuca ulaştırmak üzere çalışmalarımızı sürdürüyoruz” dedi.
“Kapsamlı kredi destek paketleri bekliyoruz”
Hırdavat, züccaciye, otomotiv, kırtasiye olmak üzere 42 meslek grubunu içerisinde bulunduran İSTOÇ’un İstanbul’un 320 milyar dolarlık GSYH’sinin yüzde 5’ini oluşturduğunu belirten İSTOÇ İş Adamları Derneği (İSTOÇDER) Başkanı Ahmet Acar, bölgenin İstanbul ihracatının yüzde 15’ini temsil ettiğini söyledi.
İSTOÇ’un 1 milyon 100 bin metrekarelik dev bir alandan oluştuğunu belirten Acar, doğrudan 100 bin kişiye istihdam yaratan merkezin, dolaylı yoldan da 400 bin kişiye istihdam oluşturduğuna dikkat çekti.
Hedeflerinin İSTOÇ’u dünya arenasında bir marka konumuna getirmek olduğunu ileten Acar, “Birinci pazarımız Avrupa’dan aldığımız pastayı korumak adına daha fazla yatırıma, daha fazla üretime ve daha fazla rekabet gücüne ihtiyacımız var. Bunun için finansmana rahat erişebilmek adına kredi destek paketleriyle sektörlerimiz desteklenmeli” dedi.
“KDV yüzde 18’den 8’e düşürülsün”
Gelecek yıl 6,3 milyar dolar ihracatı 7 milyar dolara çıkarma hedefinde olduklarını belirten Züccaciyeciler Derneği (ZÜCDER) Başkanı Mesut Öksüz, Türkiye’de üretimi yetersiz olan hammaddeler üzerindeki vergilerin kaldırılması gerektiğini söyledi.
Böylece sanayicilerin daha rahat rekabet edebilmesinin sağlanması gerektiğine işaret eden Öksüz, “İvedilikle bu hammaddelerin üretimlerini artırıcı yatırımlar yapılması yoluna gidilmelidir. Bunların haricinde sektörümüzdeki KDV’nin yüzde 18’den 8’e düşürülmesi, elektrikli ev aletlerindeki ÖTV’nin kaldırılması sektörün büyümesi, gelişmesi ve rekabet gücünün artması açısından gerçekleştirilmesi gereken işlemler” dedi.
“Zor günleri atlatıp ihracatı artıracağız”
Ev ve mutfak eşyaları sektörünün Çin, Almanya, İtalya ve Hollanda’nın ardından değer bazında ihracatta 5. sırada yer aldığını açıklayan Ev ve Mutfak Eşyaları Sanayicileri ve İhracatçıları Derneği (EVSİD) Başkanı Talha Özger, “Uzun süredir ihracatta hedefler ortaya koyarken birim ihracat fiyatımızı öne koyuyoruz çünkü hem sektör hem de ülke ihracatımızın gelişmesi için hacimsel büyümeden çok katma değerli ihracatın daha önemli olduğuna inanıyoruz” dedi.
Sektör olarak 2024 yılında mevcut pazarlarda ihracatı koruyup, artırırken hedef pazarlarda da daha da yükseltmeyi planladıklarını kaydeden Özger, “Panama, Avustralya, İtalya gibi ülkelere düzenleyeceğimiz etkinliklerle ve Avrupa, Asya ve Amerika’da katılacağımız fuarlarla bu pazarlarda Türk ev ve mutfak eşyaları ürünlerini en iyi şekilde tanıtmayı amaçlıyoruz.
Küresel ticarette yaşanan talep daralmalarına rağmen bu zor günleri atlatacağımıza inanıyoruz. Global pazarlarda ‘Made in Türkiye’ kaliteli ülke markası algısını en iyi şekilde temsil ederek Türkiye ekonomisine katkı sağlamaya devam edeceğiz” vurgusu yaptı.
