Hamide HANGÜL
Konut fiyatlarının hızlı yükselişi barınma sorununu derinleştirirken, Ticaret Bakanlığı’nın emlak piyasasında manipülatif hareketleri önlemek için başlattığı fahiş fiyat denetimleri etkisini gösterdi. Yıllık yüzde 100’ün üzerinde seyreden satılık konutlardaki aşırı yükseliş hız kesti. Emlakjet verilerine göre, Türkiye genelinde satılık konut fiyatları, yıllık yüzde 58, aylık yüzde 7 artış gösterdi.
Yine yıllıkta yüzde 77 artış gösteren kiralıklarda aylık artış ise yüzde 0 oldu. Başka bir ifadeyle, kiralık fiyatlarında durağanlık görüldü. Emlak piyasasındaki son gelişmeleri, denetimlerin etkisini ve fiyat hareketlerine ilişkin sorularımızı yanıtlayan Emlakjet CEO’su Tolga İdikat, Ticaret Bakanlığı’nın fahiş fiyat denetimlerinin, sektöre olumlu yansıdığını söyledi.
Denetimlerin, özellikleYüksek bedel talep eden ilanlar kaldırıldı satılık konut fiyatlarında yüksek bedel talep eden ilanlar üzerinde etkili olduğuna vurgu yapan İdikat, şöyle devam etti: “Bu ilanlar, denetimlerin ardından genellikle sitelerden kaldırıldı veya fiyatları düşürüldü.
Emlakjet’in verilerine göre, açıklama öncesi özellikle satılık konut ilan girişleri doğrusal olarak ilerlerken açıklama sonrasındaki hafta ilan girişlerinde bir hareketlenme ve fiyatlarda bir güncelleme gözlemlendi. Bu hareketlenmede Ticaret Bakanlığı’nın denetimlerinin etkisi de bulunuyor. Ticaret Bakanlığı’nın denetimleri, satılık fiyatların gerçek değerine yaklaşmasına yardımcı oldu.
Denetimler sonucunda, yüksek bedeller talep eden ev sahipleri, fiyatları düşürmek zorunda kaldı. Aynı ilanı tek bir fiyat ile tüm portallarda yayınlama zorunluluğu ilan kirliliğinin de önüne geçti. İstanbul, Ankara ve İzmir gibi büyükşehirler başta olmak üzere özellikle kiralık fiyatlarında bir durağanlık ve düşüş trendi başladı. Emlakjet verilerine göre Türkiye genelinde bir önceki aya göre kiralık fiyatlarında değişim yaşanmadığını gözlemliyoruz.”
Kira rekoru Çankaya’da
Kiralık piyasasında en çok ilgi gören fiyat artışının yaşandığı semtlere de değinen İdikat, söz konusu il ve ilçeleri şöyle sıraladı: “İstanbul’da Kadıköy, Beşiktaş, Sarıyer. Ankara’da Çankaya, Yenimahalle. İzmir’de Konak, Bornova. Bu semtlerde, bir önceki yılın aynı dönemine göre ortalama fiyat değişiklikleri Kadıköy’de yüzde 45, Beşiktaş’ta yüzde 23, Sarıyer’de yüzde 33, Çankaya’da yüzde 111, Yenimahalle’de yüzde 103, Konak’ta yüzde 80, Bornova’da yüzde 67 oranında gerçekleşti” diye konuştu.
Yabancı kiralamaya başladı
Yabancılar satın aldığı konutları kiralamaya başladığına da işaret eden Tolga İdikat, “Bu durum, özellikle İstanbul ve Antalya gibi büyük şehirlerde gözlemleniyor. Çünkü yabancılar, Türkiye’yi güvenli bir yatırım merkezi olarak görüyor ve bu nedenle konut satın alıyor. Satın aldıkları konutların bir kısmını kiraya vererek, gelir elde etmeyi hedefliyor.
Yabancılar, Türkiye’de çalışmadığı için, gelir elde etmek için başka yöntemlere ihtiyaç duyuyor. O nedenle satın aldıkları konutların bir kısmını kiraya vererek, gelir elde etmeyi hedefliyorlar. Yabancıların satın aldığı konutu kiraya vermeye başlaması, kira piyasasını olumlu yönde etkileyebilir bir durum. Böylelikle, yabancıların yoğun olarak yaşadığı bölgelerde, kira arzını artırarak, fiyatların düşmesine neden olabilir” değerlendirmesinde bulundu.
4,5 milyon konuta vergi kıskacı ilan girişini artırdı
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in, kira gelirlerinin vergi dışı bırakılmasını önlemek için 4,5 milyon konutun mercek altına alındığını açıklaması da sektörde etkisini gösterdi. Emlakjet CEO’su Tolga İdikat, “Açıklaması sonrası, kiralık ilanlarda fiyat güncellemesi gözlemlenirken, ilan girişlerinde artış yaşandı” dedi.
Fiili denetimlerin kiralık tespitinde etkili olacağına işaret eden İdikat, “Örneğin, bir ev sahibinin kira gelirini 10.000 TL olarak beyan ettiğini düşünelim. Fiili denetim sonrasında, kira gelirinin aslında 15.000 TL olduğu tespit edilirse, ev sahibine 5.000 TL vergi cezası kesilir. Bu nedenle, fiili denetimler, kiralık fiyatların gerçek değerine yaklaşması ve kiracılara daha adil bir fiyatlandırma yapılması için önemli bir araçtır” değerlendirmesinde bulundu.
Yüksek talep Beşiktaş’ı uçurdu
Satılık piyasasında fiyatların en çok artış gösterdiği bölgelerden de bahseden Tolga İdikat, bu bölgeleri şöyle açıkladı: “İstanbul’da Kadıköy, Beşiktaş, Sarıyer. Ankara’da Çankaya, Yenimahalle. İzmir’de Konak, Bornova. Bu semtlerde, bir önceki yılın aynı dönemine göre ortalama fiyatlar Kadıköy’de yüzde 40, Beşiktaş’ta yüzde 169, Sarıyer’de yüzde 154, Çankaya yüzde 54, Yenimahalle yüzde 58, Konak’ta yüzde 46, Bornova’da yüzde 52 değişiklik gösterdi. Fiyat artışlarının nedeni, bu semtlerde konut talebinin yüksek, arzın yetersiz olmasıdır. Yine bu semtlerde, iş imkanlarının fazla olması, üniversitelerin bulunması, ulaşım olanaklarının gelişmiş olması gibi faktörler, konut talebini artırmaktadır. Ancak, bu semtlerde konut stoku sınırlı olduğu için, arz talebi karşılayamıyor ve bu da fiyatların artmasına neden oluyor.”
Başakşehir ve Keçiören’de kiralar yüzde 3-8 arası düştü
Kiralık piyasasında en fazla fiyat düşüşünün İstanbul’da Şile, Başakşehir, Küçükçekmece’de olduğunu belirten İdikat, “Ankara’da Altındağ, Keçiören, İzmir’de Buca, Gaziemir. Bu semtlerde, yılın son çeyreğinde ortalama %3 ila %8 oranında düşüşler oldu. Ekonomik daralma, konut stokunun artması ve faiz oranlarının artması, kiraların düşüşünde etkili oldu” dedi.
