Amerika ile Çin arasında bir süredir çip üretimi üzerinden devam eden savaşta son nokta: Dünyanın en değerli yarı iletken şirketi Nvidia’nın CEO’su Jensen Huang, İngiliz Financial Times gazetesine konuştu, Çin’le yaşanan çip savaşıyla ilgili ABD’yi uyardı.
Washington ile Pekin arasında artan çip geriliminden dolayı ABD teknoloji endüstrisinin “muazzam hasar” riski altında olduğuna dikkat çeken Huang, ABD’li kanun koyucuların Pekin’e daha fazla ihracat kontrolü uygulama konusunda “düşünceli” olmaları gerektiğini söyledi.
Huang, Beyaz Saray’ı şöyle eleştirdi: “Biden yönetimi tarafından Çin yarı iletken üretimini yavaşlatmak için getirilen ABD ihracat kontrolleri, ellerimizi arkadan bağladı ve şirketin en büyük pazarlarından birinde gelişmiş çipleri satamaz durumda bıraktı.”
Ardından Çinli şirketlere dikkat çekti: “Çinli şirketler oyun, grafik ve yapay zeka için Nvidia’nın pazar lideri işlemcilerine rakip olmak için kendi çiplerini oluşturmaya başladılar. Eğer [Çin] satın alamazsa… Amerika Birleşik Devletleri, sadece kendine inşa edecek. Bu yüzden ABD dikkatli olmalı. Çin, teknoloji endüstrisi için çok önemli bir pazar.”
“Yeni Soğuk Savaş”
Çin pazarından mahrum kalmaları durumunda başka bir alternatiflerinin olmadığını belirten Tayvan asıllı ABD’li CEO, “Başka Çin yok, sadece bir Çin var. Pekin ile ticaret yapamazlarsa, ABD şirketlerine çok büyük zarar gelecek” diye sözlerine ekledi.
Huang’la röportaj yapan FT, yaşananları “yeni Soğuk Savaş” olarak yorumladı: “ABD’nin Çin’in gelişmiş çipler satın almasını veya geliştirmesini engelleme çabaları, iki güç arasındaki yeni bir Soğuk Savaş’ın en saldırgan cephesi haline geldi. Huang’ın yorumları, Çinli yetkililerin ABD’li bellek üreticisi Micron’un ürünlerini kritik altyapıdan yasakladığını duyurmasından birkaç gün önce geldi; bu, ABD’nin ihracat kontrollerine karşı ilk önemli misilleme olarak görülen bir hareketti.”
Biden yönetimi, bir süre önce daha fazla yarı iletken üretim tesisi inşasını teşvik etmek için 52 milyar dolarlık finansman paketi açıkladı. Buna atıfta bulunan Huang, “ABD teknoloji endüstrisinin Çin’e erişiminin engellenmesi Çip Yasası’nı yok edecektir” dedi.
Çin’in ABD teknoloji endüstrisi pazarının kabaca üçte birini oluşturduğunu ve hem bileşen kaynağı hem de ürünleri için son pazar olarak yerini almanın imkansız olduğunu söyleyen Huang şöyle devam etti: “Amerikan teknoloji endüstrisi [Çin pazarının kaybı nedeniyle] 3’te 1 oranında daha az kapasiteye ihtiyaç duyarsa, hiç kimse Amerikan fabrikalarına ihtiyaç duymayacaktır. Artık fabrikalarda yüzüyor oluruz. Gerekli düzenlemeler konusunda düşünceli olunmazsa, teknoloji endüstrisine zarar verirsiniz.”
60 yaşındaki Huang’ın isyanını anlamak için hikayeyi hatırlayalım: 1993’te kurulan Kaliforniya merkezli Nvidia şirketi, bir süre önce Open AI’nin ChatGPT’si gibi sohbet botlarının birincil çip üreticisi olarak yeni nesil yapay zeka araçları geliştirmek için küresel bir yarışın tam göbeğine yerleşti. Yapay zekaya olan ilgi arttıkça da şirket gelirine gelir kattı.
Son kazanç raporuna göre, piyasa değeri 770 milyar dolara ulaşan Nvidia, Intel ve Qualcomm gibi devleri geride bıraktı. Nvidia’nın en yakın rakibi 450 milyar dolar değerindeki Tayvanlı çip üreticisi TSMC…Ancak ABD ağustos ayında yapay zeka için kullanılan teknolojiye ihracat kontrolleri uygulamaya başladı. Böylece Nvidia’nın en gelişmiş çipleri olan H100 ve A100 serisini Çinli müşterilere satması engellendi.
Nvidia, Çin’de satılan ürünlerin performansını sınırlayan ABD kurallarına uymak için bazı çiplerini yeniden yapılandırmak zorunda kaldı. Yıllık raporuna göre, Hong Kong da dahil olmak üzere Çin, Ocak 2023’te sona eren son mali yılında Nvidia’nın satışlarının beşte birinden fazlasını oluştururken, Tayvan dörtte birinden fazlasını temsil ediyordu.
“Tayvan, Çin pazarının yerini doldurmaz”
Nvidia’nınki de dahil olmak üzere dünyanın gelişmiş yongalarının çoğu, Pekin’in kendi topraklarının bir parçası olduğunu iddia ettiği Tayvan’da üretiliyor. Başkan Joe Biden, Çin’in Tayvan’a karşı sebepsiz bir askeri harekat başlatması halinde ABD’nin müdahale edeceğini söyledi. Analistler, böyle bir çatışmanın arabalardan bilgisayarlara kadar her şeyin üretiminde ciddi küresel aksamalara yol açacağından korkuyor. Huang da uyarıyor: “Teorik olarak çipleri Tayvan dışında üretebiliriz, bu mümkün [ama] Çin pazarının yeri doldurulamaz. Bu imkansız. Öyleyse kendinize onu hangi yöne itmek istediğinizi sormalısınız.”
