Hamide HANGÜL
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Konut Fiyat Endeksi (KFE), Ekim 2024 sonuçlarını açıkladı. Buna göre, aylık yüzde 2,1, yıllık yüzde 26,8 artış kaydedildi. Türkiye’deki konutların kalite etkisinden arındırılmış fiyat değişimlerini izlemek amacıyla hesaplanan KFE (2023=100) ekimde bir önceki aya göre yüzde 2,1 artarak 151,1 oldu. KFE, ekimde yıllık yüzde 26,8 artarken, bu dönemde reel olarak azalış yüzde 14,7 oldu. Üç büyük il için KFE değişimine bakıldığında, ekimde bir önceki aya göre İstanbul’da yüzde 1,1 olurken, Ankara’da yüzde 2,8 ve İzmir’de yüzde 4,5 artış görüldü.
Endeks değerleri geçen yılın aynı ayına göre ise İstanbul’da yüzde 21,2, Ankara’da yüzde 32,5 ve İzmir’de yüzde 28,7 yükseldi. Söz konusu endeks, Erzurum, Erzincan, Bayburt, Ağrı, Ardahan, Kars, Iğdır’da yüzde 39,8’lik oranla en yüksek artışı gösterirken, Bingöl, Elazığ, Malatya, Tunceli, Van, Bitlis, Hakkari ve Muş’ta yüzde 39,1, Afyonkarahisar, Kütahya, Manisa, Uşak’ta yüzde 36,1, Edirne, Kırklareli, Tekirdağ’da yüzde 22,7, Burdur, Isparta’da yüzde 12,8 artış gösterdiği belirlendi.
Öte yandan Emlakjet’in ekim raporuna göre, Türkiye genelinde konut piyasasında görece bir durağanlık yaşanırken, bazı bölgelerde dikkat çekici fiyat değişiklikleri gözlemlendi. İstanbul’da satılık konut fiyatları yüzde 6 oranında artarken, kiralık konut fiyatlarında herhangi bir değişiklik olmadığı gözlemlendi.
Ankara’da yüzde 5, İzmir’de yüzde 4 oranında artış kaydedilirken, Bursa ve Mersin gibi illerde fiyat değişimleri sınırlı kaldığı belirlendi. Ayrıca, Aydın, Konya, Balıkesir ve Muğla illerinde yüzde 9 oranında artış gözlemlenirken, Antalya’da kiralık konut fiyatlarında ise yüzde 3 oranında bir düşüş yaşandı. Bu durum, piyasanın genel olarak sakin bir seyir izlediğini ancak bazı illerde dikkat çekici fiyat hareketlerinin yaşandığını ortaya koydu.
2025 ilk çeyreğe kadar sürer
TSKB Gayrimenkul Değerleme Genel Müdürü Makbule Yönel Maya, konut satış fiyatında reel düşüşün bir süre daha devam edebileceğini söyledi. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Konut Fiyat Endeksine işaret eden Maya, “Oradaki reel azalış bir süre daha devam edecektir. Bu da konut fiyatı artış oranını yıllık bazda enflasyonun altına getiriyor. 2025 ilk çeyrek sonuna kadar fiyat artışının reelde negatifte kalmasını bekliyorum. 2025 yılı ilk çeyrekte de konut fiyat artışı, enflasyonun altında kalmaya devam edecektir” değerlendirmesinde bulundu.
Enflasyonla başa baş gider
Gayrimenkul Değerleme Uzmanı Ahmet Büyükduman, konut fiyatlarındaki artışın aylık enflasyonla başa baş gidebileceği değerlendirmesinde bulundu. Büyükduman, şöyle devam etti: “Uzun dönemli tahminim, aylık bazda, aylık enflasyonun yarım ya da 1 puan altında konut fiyatlarının devam edeceği yönünde. Ancak enflasyonla başa baş ya da enflasyonu yarım puanı geçen artışlar da gözlemleyebiliriz.”
Son yıllarda konuta erişim zorluğundan dolayı kiracı piyasasının da büyüdüğüne işaret eden Ahmet Büyükduman, sözlerini şöyle sürdürdü: “Kiracılıktan çıkabilmeniz için de ev almanız lazım. Diyelim ki bir konut fiyatı ortalama 3 milyon lira olsun. Sizin kenarda 1 milyon lira paranız olması lazım ki bankadan da 2 milyon lira kredi çekerek bir sahibi olabilin. Ancak konut fiyatları erişilebilir düzeyde değil, taksit ödemeleri de yüksek. Önceden kiracı havuzundan 100 bin kişi çıkabiliyorsa, şimdi belki 50 bin kişi çıkabilir. Bu da kiralama piyasasında sıkışıklık artıyor demektir. Çünkü insanlar sahiplik piyasasına geçemiyor, birikim yapmak zorlaşıyor demektir.”
