Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB), iktisat etrafları ve kesim tarafından ilgiyle takip edilen İnşaat Kesimi Tahlili Raporu’nun Ocak 2023 sayısını yayınladı.
Küresel ve ulusal iktisat ile inşaat bölümüne ait dataların değerlendirildiği ‘Küresel İktisat Daralıyor, Enflasyon Tartışmalarına Resesyon Eklendi’ başlıklı tahlilde, inşaat bölümünde son 5 çeyrek periyottur artan oranlarda yaşanan aralıksız daralmanın 2022 yılının üçüncü çeyrek periyodunda de devam ettiği, inşaat faaliyetlerinde yakın vakitte sürdürülebilir büyümeye dönüş mümkünlüğünün gözükmediği belirtildi. Sektörel yatırımlarda 2021 yılının ikinci çeyrek devrinde moral olan artışın, sonraki çeyreklerde yerini yine gerilemeye bıraktığı da tabir edilerek, büyümeye dönüş için yatırımlarda canlanmaya ve kronikleşen girdi maliyetlerindeki artış meselesinin tahliline muhtaçlık duyulduğu vurgulandı.
Konut üretiminde artış destekleniyor
Raporda, inşaat bölümü güçlendirilmeden başta sarsıntı riskinin kaçınılmaz kıldığı kentsel dönüşüm süreci olmak üzere kalkınma amaçlarının sürdürülmesinin mümkün gözükmediği söz edilerek, 2023 yılında gerek kamu müteahhitlerinin gerek konut bölümünün sıkıntılarını çözecek ilave adımların beklendiği vurgulandı. Öbür taraftan tahlilde hükümetin konut kesiminde üretimi destekleyen son kampanyalarının olumlu olduğu değerlendirildi. Raporda ayrıyeten, evvelki yıllarda yurt içinde yaşanan meselelerin, büyük müteahhitlik firmaları tarafından milletlerarası projelerle telafi edilmeye çalışıldığı hatırlatılarak, bu devirde hem savaş ve ekonomik kriz içindeki dünyada hem de bölgedeki klâsik pazarlarda yaşanan güvenlik sıkıntılarının bunu pek mümkün kılmadığı değerlendirmesi yapıldı. “Yatırımcıların enflasyondan korunma maksadıyla 2021’in son çeyreğinde gayrimenkul alımına yönelmesinin de tesiriyle bir müddet süratli bir yükseliş sergileyen konut satışları, 2022 yazında yavaşlamaya ve akabinde gerilemeye başlamıştır. Yeni inşaat başlangıçlarında süren gerileme de kesimdeki meselelere işaret etmekte olup, gerçekleştirilen dayanakların kesimin bu alanında kısmi bir rahatlama sağlayabileceği kıymetlendirilmektedir. Konut kredisi faiz oranlarını ruhsal hudut olan yüzde 1’in altına düşürecek ‘Yeni Evim’ kampanyasının dala tesirlerinin olumlu olması beklenmektedir. Bilhassa Anadolu’da büyük kentlerin çeperlerinde yeni konut üretimiyle bölümde hareketlilik sağlanabilecektir.”
Körfez’e yönelik çalışmalar sürat kazandı
Raporda, Rus işgali altındaki Ukrayna’nın yeninden imarı için çalışmalar başlatıldığı, Körfez Bölgesi ülkeleriyle yaşanan diplomatik gelişimin inşaat kesimine de olumlu yaşanacağı, önümüzdeki 10 yıl içinde hayata geçirilmesi öngörülen yaklaşık 3,3 trilyon dolarlık alt ve üst yapı yatırımları ile Körfez’de öne çıkan ülkede Saudi 2030 ve Gigaproject üzere programlardan Türk müteahhitlerin hisse almasının ehemmiyeti vurgulandı.
Raporda Avrupa Yeşil Mutabakat kapsamında güç yatırımları ile renovasyon projelerinden inşaat kesimi için yeni fırsatlar oluşacağı vurgulanırken, Ukrayna Savaşı’nın da tesiriyle potansiyel projeler için finansman muhtaçlığını artırdığı, başta Türk Eximbank olmak üzere EBRD ve Danimarka Eximbank’ı üzere milletlerarası bankaları ve ihracat kredi kuruluşları ile yakın temaslar yürütüldüğü kaydedildi.
