Kılavuzluk ve römorkaj hizmetinin özelleştirme ile karıştırılmaması gerektiğini söz eden Uzmar Denizcilik CEO’su Ahmet Noyan Altuğ, “Biz, 655 Sayılı Ulaştırma Bakanlığı Kuruluş Kanunu gereği yönetim ismine kamusal bir görev yapıyoruz. Limanda emniyet yanında verimliliği de sağlıyoruz. Bakanlığın kurduğu bu sistemin uygun işlemesi Türkiye’nin römorkör inşa dalına de olumlu yansıdı. Bizim üzere bu işi yapan aileler kılavuzluk-römorkör hizmetlerinden elde ettikleri gelirleri römorkör inşasına yönlendirdiler. Bu sayede bugün Türkiye dünyadaki en değerli römorkör inşa kapasitesine sahip oldu” dedi.
Uzmar’ın temellerinin 1973’te babası Kaptan Altay Altuğ’un Ege Denizi’ndeki özel limanlara hizmet veren, Türkiye’nin birinci özel kılavuzluk ve römorkaj şirketini kurması ile başladığını lisana getiren Altuğ, “Akçansa Limanı’nın ardından, Aliağa Nemrut Körfezi’nde birinci özel kılavuzluk istasyonunu açtık. Hala buralarda hizmet vermeyi sürdürüyoruz. Babam Altay Altuğ, daima denizden aldığını denize verme anlayışıyla çalıştı. Bu nedenle 1996’da Tuzla Tersaneler Bölgesi’nde kiraladığımız tersenelerde kendi römorkörlerimizi inşa etmeye başladık. 2005’te ise Kocaeli Hür Bölgesi’ndeki tesisimizi devreye aldık” diye konuştu.
Bugün prestijiyle 14 römorkörlerinin bulunduğunu belirten Noyan Altuğ, “Güçlü, çağdaş ve işlevsel filomuz bulunuyor. Yangın söndürme, deniz kirliğine müdahale üzere hizmetleri verebiliyoruz. 250 gemi adamı ile haftada 7 gün, günde 24 saat hizmet veren A tipi kılavuzluk ve A tipi römorkörcülük teşkilatıyız” dedi.
Tersanelerinden ise bugüne kadar 30 ülkeye yaklaşık 250 römorkör ihraç ettikleri bilgisini veren Altuğ, “Bunlar ortasında Angola, Kolombiya, Brezilya, Ekvator, Norveç, İspanya, Hollanda üzere çeşitli ülkeler var. Yaklaşık 40 yıl evvel üç-dört kişi ile başlayan faaliyetlerimiz, şu an teşeronlarla birlikte bin 200 kişi ile devam ediyor” diye konuştu.
Tersanelerinde 10 milyon dolarlık yatırım planlıyor
2005’ten bu yana tersanelerin üretim alanını 30 bin metrekare kapalı alan ile birlikte toplam 63 bin metrekare olacak formda genişlettiklerini söyleyen Altuğ, “Balıkçılık ve memleketler arası askeri ve kıyı güvenlik alanlarında faaliyet gösterme amaçlarımız doğrultusunda, yaklaşık 10 milyon dolarlık yatırım gayemizin bir modülü olarak yeni 15 bin metrekare kapalı bir salon da imal etabında. 2019’un sonuna kadar 45 bin metrekaresi kapalı olmak üzere toplamda 120 bin metrekare üretim alanına ve yılda 30’dan fazla deniz aracı inşa edecek kapasiteye sahip olacağız. Pik yılımız olan 2010’da 21 römorkör inşa etmeyi başarmıştık. Planlarımız ortasında üretim yelpazemizi genişletmek, devriye ve arama kurtarma botları üzere farklı tipte deniz araçlarını da üretim portföyümüze katmak var” diye konuştu.
“Son 25 yıldaki pazarlama usulü ile yeni periyodu şekillendiremeyiz”
Dünyada römorkör ve iş teknesi yapan birinci 5 tersane ortasında olduklarını söz eden Noyan Altuğ, “Biz römorkör yahut iş teknesi değil, mühendisliğimizi satıyoruz. LNG, dizel, elektrikli ya da dizel hibrit ile çalışan tekneler konusunda tecrübe sahibiyiz. Fizikî tersane ayrı, değerli olan bu husustaki entelektüel sermaye. Olay yalnızca gemi inşa edebilme kabiliyeti de değil. İşin içine pazarlama ve finansman ögeleri da giriyor. Son 25 yılda yaptığımız pazarlama yönetmi ile önümüzdeki 25-30 yılı şekillendiremeyiz. Kurallar değişiyor. Pazarın 3 – 5 yıl sonra hangi duruma geleceğini öngörmelisiniz” dedi.
İMO sayılarına nazaran dünyada 300 groston üzerindeki römorkör sayısının 17 bin 600 olduğunu belirten Altuğ, “Bunların yaş ortalaması 23. Ancak teknolojik olarak da geride kaldılar. Emisyon kurallarına uygunluklarını da kaybediyorlar. Şu anki dünya römorkör üretim kapasitesi bu filonun gençleşmesine yetmiyor. Büyüyen pazardan hisse almak için katma pahası yüksek eserlere yönelmek lazım. Römorkörlerde yerli payını artırabilirsek, elektrikli römorkörler üzere gelişmelere yönelirsek bunu başarırız. Biz bu kapsamda ciromuzun yüzde 5-10 ortasındaki kısmını Ar-Ge’ye ayırıyoruz” diye konuştu.
“Yeni yönetmelik nedeniyle vizyonumuzu değiştirdik”
Geçtiğimiz yıl sonunda çıkan yönetmelikle kesimin yeni bir mevzuata kavuştuğunu hatırlatan Altuğ, “Yönetmeliğin 11/2 hususu kılavuzluk ve römorkaj hizmetlerinin rekabete açılmasını öngörüyor. Bu husus ‘bir bölgede kılavuzluk teşkilatı varsa, birebir teşkilat bu bölgede römorkör hizmeti veremez” diyor.
Çanakkale ve Nemrut Körfezlerinde iki hizmeti de veriyoruz. Artık buralarda yalnızca kılavuzluk hizmeti için müsaade aldık” diyen Altuğ, şunları kaydetti: “Römorkaj hizmeti için öteki limanlara talip olacağız. Bu hizmetlerin rekabete açılması hedefleniyor lakin tarifelerin yönetim tarafından belirlendiği sistemde bu pek mümkün değil. Farklı şirketlerin rekabetinin yönetime bir kazancı yok. Burada öncelik hizmetin gerçek, emniyetli ve sürdürülebilir halde verilmesi olmalı. Örneğin bizim Nemrut Körfezi’nde bir balık kıpırdasa haberimiz olur. Biz rotasyon yani sıralı römorkör görevlendirmesi önerdik. Rekabete açılırsa römorkör seçimi gemi acentesinin uhdesinde oluyor. Tarife tıpkı olduğu için hizmet kalitesi değer kazanır diye düşünülebilir lakin geçmişteki bir uygulamada kimi acenteler iade faturalarıyla hizmeti ucuzlattılar. Kim daha fazla komisyon verirse, ondan hizmet alınmaya başlandı. Bölümün uzun yıllar sonra bir yönetmeliğe kavuşması sevindirici.”
