İktisadi Kalkınma Vakfı (İKV) Lideri Ayhan Zeytinoğlu, ABD’nin F-35 programına yönelik kararına ait yaptığı yazılı açıklamada, AB’nin savunma alanında ABD’den bağımsız bir kapasite geliştirme eforunun bir ögesi olan savaş uçağının geliştirilmesinde, Türkiye’nin yer alma mümkünlüğünün incelenmesi teklifini paylaştı.
AB’de geliştirilecek yeni kuşak savaş uçağı projelerine değinen Zeytinoğlu, “Dassault Aviation ve Airbus’un geliştireceği yeni kuşak savaş uçağının hala kullanılan Rafale ve Eurofighter’ın yerini alması planlanıyor. Bu yeni uçağa rakip olarak Birleşik Krallık’ta Tempest isimli yeni bir uçak geliştiriyor. 17 Haziran’da Paris Airshow’da bir ortaya gelen Fransa, Almanya ve İspanya savunma bakanları üçlü bir iş birliği muahedesi imzaladılar. 2017’den beri geliştirilen ‘Gelecek Hava Muharebe Sistemi’ kapsamında savaş uçağı ve drone üzere insansız hava araçları da eşlik edecek. Fransız ve Alman hükümetlerinin 2025 yılına kadar ortak savaş uçağı için 4 milyar avro yatırım yapmaları bekleniyor. Birinci prototipin ise 2026 yılına kadar geliştirilmesi hedefleniyor. S400’lerin alınması sebebiyle F-35 programının dışında bırakılması beklenen olan Türkiye için alternatifler düşünülebilir. Avrupa’nın ortak savaş uçağı projesine Türkiye’nin iştirak imkânının kıymetlendirilmesi gerekir. Türkiye, F-35 programından çıkarılmasına bir alternatif olarak Fransa-Almanya-İspanya iştirakinde başlatılan yeni kuşak savaş uçağı projesine katılabilir.” tabirlerini kullandı.
“Eurosam’ın geliştirdiği sistemler, öteki sistemlerle entegre olarak çalışabilir”
Türkiye’nin Eurosam kapsamındaki iş birliğine de değinen Zeytinoğlu, Fransa ve İtalya iştirakinde 1989’da kurulan savunma sanayi şirketi Eurosam’ın geliştirdiği sistemlerin, tek olarak yahut başka sistemlerle entegre olarak çalışabileceğini vurguladı.
Zeytinoğlu, Türkiye’nin 8 Ocak 2018’de uzun menzilli hava ve füze savunma sisteminin gelişimi ve üretimi için Eurosam ile iş birliği mutabakatı imzaladığını belirterek, bu modelin ortak savaş uçağı için de uygulanabileceğini kaydetti.
Bazı AB ülkelerinin Kıbrıs açıklarında sondaj çalışmaları bulunduğunu anımsatan Zeytinoğlu, savunma birliği oluşturmaya çalışan AB’nin Türkiye’ye olan muhtaçlığının arttığını belirtti.
“İngiltere’nin AB’yi terk etmekte oluşu, AB ortak savunma gücü açısından kaygı verici”
Zeytinoğlu, şunları kaydetti:
“Son devirde ABD’nin Avrupa savunmasını üstlenme konusundaki isteksizliği AB’nin bu alanda kendi başının dermanına bakma kademesine gelmesine yol açmıştır. Gerçekten gerek Almanya Başbakanı Merkel gerekse Fransa Cumhurbaşkanı Macron bir savunma gücü oluşturma ve savunma endüstrisini güçlendirme konusunu yaptıkları açıklamalarda vurgulamıştır. Bu kapsamda, kıymetli bir askeri güç olan İngiltere’nin AB’yi terk etmekte oluşu AB ortak savunma gücü açısından kaygı vericidir.
Türkiye üzere NATO’nun değerli bir müttefiki ve kıymetli bir bölgesel gücün AB ile savunma konusunda iş birliğini artırması AB’nin ortak savunma vizyonunu gerçekleştirmesini sağlayabilir. AB’nin Yapılandırılmış Daimi İşbirliği (PESCO) kapsamında başlatılan projelere üçüncü ülkelerin de katılabileceği AB Konseyince belirtilmiştir. Güney Kıbrıs Rum İdaresi (GKRY) bu teşebbüse Türkiye’nin iştirakini engellemeye çalışacaktır. Lakin Türkiye’nin savunma manasında yapabileceği değerli katkı AB’nin Kıbrıs problemine yaklaşımının sorgulanmasına da yol açabilir.”
AB Konseyi’nin Türkiye’ye karşı aldığı yaptırım kararına da değinen Zeytinoğlu, Kıbrıs açıklarındaki sondaj konusunda AB’nin büsbütün Rum ve Yunan tezlerine prestij ederek Türkiye’ye yaptırım uygulama kararı almasının son derecede şanssız bir karar olduğunu belirtti.
Zeytinoğlu, AB’nin Türkiye’ye bakışını daha gerçekçi bir çizgiye getirmesi ve iş birliği imkanlarını geliştirmesi gerektiğini belirterek, Türkiye’nin de bu noktada AB’ye sırtını dönmek yerine ikna ve diyalog gayretlerine devam etmesi gerektiğini vurguladı.
Kaynak: AA
