Nurdoğan ARSLAN ERGÜN
Türkiye dış ticaretinde kıymetli bir hisseye sahip olan lojistik ve nakliyecilik dalı, ihracatın daha da güçlenmesinin hedeflendiği bu devirde hem ihracatçıdan hem de devletten dayanak bekliyor.
Sektörün gündeminde, bilhassa yetişmiş insan gücü, hudut kapılarında yaşanan kuyruklar, sürücü vizeleri, dijital ve yeşil dönüşüm, EYT’nin şirketlere getireceği maddi yük ve altyapı üzere problemler bulunuyor. Milletlerarası Nakliyat ve Lojistik Hizmet Üretenler Derneği (UTİKAD) kesimin sıkıntılarını ve 2023 yılı beklentilerini masaya yatırdı.
“Lojistiğini yönetemeyen ülkeler ticaretini de yönetemeyecek” diyen UTİKAD Lideri Ayşem Ulusoy, bu yıl dalın geleceğini kurgulayacaklarını, lojistikte yapısal ıslahat için çalıştay düzenleyeceklerini açıkladı. Birinci çalıştayın 5 Ocak’ta yapılacağını bildiren Ulusoy, “Artık işi yanlışsız yapanın kazandığı bilgi değil maharet çağındayız. Yaklaşık 620 üyemizin yüzde 60’ı KOBİ. Bunların çok önemli takviyeye gereksinimi var. Bilhassa yeşil lojistik, karbon salınımı yakın vadede önümüzde. Dayanakla ulusal filo gücümüzü ardımıza almak zorundayız” dedi. Avrupa Yeşil Mutabakatı’nın 2030’a kadar tamamlanacağını hatırlatan Ulusoy, mevzuatın yavaş işlediğini söyledi.
Lojistiğin güçlenmesinin ihracatın da güçlenmesi manasına geldiğini söz eden Ulusoy, şunları söyledi: “Türkiye lojistik bölümü gerçekleştirdiği atılımlarla milletlerarası mal akışının sürdürülebilmesi ismine pahalı bir coğrafya olduğunu kanıtladı. Pandemi devrinde bir adım öne çıktık ve birebir adımın devamını Rusya-Ukrayna savaşında kapanan güzergahlar kelam konusu olduğunda da gerçekleştirdik.”
Teşvikler tabana yayılsın
Ro-Ro/Ro-La servisleri ve tüm taşıma modları için yerli ulusal filonun desteklenmesi gerektiğini söyleyen Ayşem Ulusoy, “Üç tarafı denizlerle çevrili ülkemizde ulusal deniz filomuzu oluşturmalıyız, havayolunda da ulusal filomuzun sayısını artırmalıyız. Filolarımızı güçlendirmeli, yeni pazara girecekleri desteklemeliyiz. Teşviklerin tabana yayılması, KOBİ’lerin de erişebileceği kurallarda olması önemli” dedi. Ulusoy, dal teşviklerinin satın alma, istihdam yaratma, istihdam destekleme ve şirket içi eğitim dayanakları üzere genişletilmesini talep etti.
Yabancı yatırımcı ilgisi arttı
Yabancı yatırımcıların Türkiye’deki lojistik alanındaki fırsatları fark edip buna nazaran yatırımlar yaptığını lisana getiren Ulusoy, “2023-2024 ortasında hem konteyner üretim kapasitesi hem de hizmete girecek yeni jenerasyon konteyner gemileri kapasitesi nedeniyle navlun düzeyleri normalleşecek” diye konuştu.
Taşımacılar ne istiyor?
- Kapıkule Hudut Kapısı ve gümrük çıkış noktalarında insani çalışma kaidelerinin sağlanması,
- Sınır kapılarında ve gümrüklerde işçi sayısının artırılması,
- Karayolunda alternatif güzergahlar bulunması,
- Geçiş dokümanlarının sayısının artırılması,
- Şoförlerin vize alımının kolaylaştırılması,
- Ulaştırma tipleri ortasında entegrasyonun sağlanması,
- İthalat Denetim Sistemi 2 (ICS2)’ye geçiş için hazırlık yapılması.
- Tüm taşıma modları için yerli ulusal filonun desteklenmesi,
- Sektör teşviklerinin satın alma, istihdam yaratma, istihdam destekleme ve şirket içi eğitim takviyeleri vb. formda genişletilmesi,
- Ara eleman istihdamı için şirketlere fon takviyesi sağlanması.
- Sektörün etraf dostu teknoloji yatırımlarının teşvik edilmesi,
- Avrupa Yeşil Mutabakatı uygulamalarına ait süratli aksiyon alınması.
- Teknolojik yatırımlara ve dijital altyapıya dayanak verilmesi.
- Yetki evrakı sayılarında sadeleşmeye gidilmesi,
- Türkiye’nin lojistik altyapısını destekleyecek yatırımlar yapılması,
- Demiryolu ağının lojistik merkezlere bağlanmasını sağlayacak altyapı yatırımlarının yapılması,
- Transit nakliyeciliğin geliştirilmesi, l Dala giriş kurallarının ve TİO yeterliliklerinin revize edilmesi.
Havayoluna 1 Mart’ta vize zorunlu
AB’ye giren tüm eşyaların varışından evvel eşyalara ait bilgilerin alınması için oluşturulan İthalat Denetim Sistemi 2 (ICS2), 1 Mart 2023 tarihinden itibaren havayolu nakliyatında uygulanmaya başlayacak. Buna nazaran, ekonomik operatörler, güvenlik datalarını Giriş Özet Beyanı (ENS) aracılığıyla İthalat Denetim Sistemi’ne bildirmek zorunda kalacaklar.
Dönüşüme Singapur modeli
Hem Türkiye’nin hem de kesimin dijitalleşmesini misyon edindiklerini söyleyen UTİKAD İdare Şurası Üyesi Serdar Ayırtman, bunun için dünya ölçeğinde araştırmalar yaptıklarını belirtti. Ayırtman, “Tüm süreçleri entegre bir biçimde tamamlamış Singapurlu bir firma ile görüştük ve danışman olarak aldık. 2023 dijitalleşme için çok değerli bir yıl” dedi.
E-ticaret alternatif olacak
Resesyon sürecinin alternatif pazarlara yeni fırsatlar sunması beklenirken bilhassa e-ihracatın gündemdeki yerinin artması bekleniyor. UTİKAD’ın araştırmasına nazaran 2022 yılı birinci 6 ayı Türkiye’de e-ticaret hacmi bir evvelki yılın birebir devrine nazaran yüzde 116’lık artışla 348 milyar TL olarak gerçekleşti. 2022 yılı birinci 6 ayında sipariş adetleri yüzde 38 arttı.
EYT nakit akışı sorunu yaratacak
EYT yasasının yürürlüğe girmesiyle lojistik kesiminde büyük külfetler yaşanabileceğini söyleyen UTİKAD Lider Yardımcısı Barış Dillioğlu, “Zaten çok önemli yetişmiş eleman sorunu olan bir bölümüz. Öbür yandan firmalara getireceği maddi yük var. Dal yüzde 75 bandında düştü. EYT nakit akışı zahmeti yaratacak. Bu bahiste KGF takviyesine gereksinimimiz var” dedi.
