Emel YİĞİT
İstanbul Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreter Yardımcısı Dr. Buğra Gökçe’nin İstanbul’da 172 bin 880 futbol alanı büyüklüğünde doğal ve ziraî yerinin yok olma tehdidiyle karşı karşıya olduğunu söylediği paylaşımı dikkati bir sefer daha İstanbul’un tarımına çekti. Dışarıdan bakıldığında İstanbul bir metropol lakin kentin pek çok yüzü var. Ve bu yüzlerden biri ziraî üretimde de değerli bir yere sahip olması.
İstanbul’un toplam tarım alanı 750 bin dekar. TÜİK 2021 Bitkisel Üretim İstatistiklerine nazaran; bunun 687.349 dekarlık kısmı tarla bitkileri alanı (yüzde 91,6), 6.229 dekarlık kısmı nadas alan (yüzde 0,8), 28.349 dekarlık kısmı zerzevat alanı (yüzde 3,8), 27.437 dekarlık kısmı meyve alanı (yüzde 3,7) ve 509 dekarlık kısmı süs bitkileri alanı (yüzde 0,1) olarak kullanılıyor.
Hububat ve yağlı tohumlu bitkiler üretiminde; Silivri, Çatalca, Arnavutköy, Büyükçekmece, zerzevat, süs bitkileri ve örtü altı yetiştiriciliğinde; Beykoz, Sarıyer, Şile, Tuzla, Pendik (Göçbeyli) ilçeleri ön plana çıkıyor.
DÜNYA Gazetesi’nin sorularını yanıtlayan İstanbul Vilayet Tarım ve Orman Müdürü Ahmet Yavuz Karaca “İstanbul’un sanayi, ticaret ve hizmetler üzere tarım dışı kesimlerdeki çok yüksek gelişmişlik seviyesi; ziraî üretimi birçok vilayetten fazla olsa da tarımda ön plana çıkmasına pürüz oluyor. Halbuki İstanbul birçok ziraî eserde ülke sıralamasında üstlerde yer alıyor” diyor.
Karaca, İstanbul’un bitkisel üretimde Türkiye genelinde değerli bir noktada olmakla birlikte; 15 milyonu aşkın yerleşik nüfusunun yanında, 20 milyonu geçen hareketli nüfusu ile tüketimin de merkezi olduğuna dikkat çekiyor. Her ne kadar İstanbul birçok ziraî eserde ülke sıralamasında üstlerde olsa bile, kendi kendine yetemediğini kaydeden Karaca, kentin ziraî eserlere olan muhtaçlığını öteki vilayetlerden karşıladığını söylüyor.
İstanbul zerzevat ve meyve halleri Türkiye bitkisel üretiminin merkezi pozisyonunda. Karaca’nın değerlendirmesine nazaran İstanbul vilayetindeki haller, pazarlar ve marketlerde yapılan kontroller ve alınan numuneler bütün Türkiye üreticilerinin röntgenini önümüze koyuyor.
29 proje hayata geçirildi
Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğü tarafından yürütülen “Tarımsal Üretimin Arttırılması Projesi” kapsamında Tarım Topraklarının Kullanımının Aktifleştirilmesi Projesi başlığı altında 2022 yılında İstanbul’da toplam bütçesi yaklaşık 16 milyon 500 bin lira olan 29 farklı bitkisel üretim projesi hayata geçirildi. Hünnap, böğürtlen bahçesi konseyimi, ahududu, adaçayı üretimi üzere birçok projeye dayanak verildi.
Ahmet Yavuz Karaca, ekosistemi etkileyen global sıkıntılarla uğraşta “Kent Tarımı”nın kıymetli bir kilit taşı olduğunu söylüyor. Kent Tarımı, kent halkının üretilen emniyetli besinlere direkt ulaşmasını sağlıyor, besin üretimi ile tüketimi ortasındaki arayı kısalttığı ve sürdürülebilir tarım uygulamalarını teşvik ettiği için emisyonu azaltıyor ve karbon ayak izini düşürüyor. Karaca, İstanbul’un yerleşik ve hareketli nüfusunu göz önüne alarak ziraî eserler açısından kendi kendine yetebilen bir vilayet olması gayesiyle “Kent Tarım”ı kapsamında 2023 yılında da projelerin uygulanmaya devam edeceğini vurguluyor.
Bu kapsamda kentte dikey tarım üzerine çalışmalar “İstanbul Kapalı Dikey Tarım Uygulama Merkezi” Projesi ile başlatılmış durumda. İstanbul ili Kağıthane ilçesi Merkez Mahallesinde bulunan Yeni Kültür Merkezi Kompleksi’nin -8. Katındaki toplam 700 metrekarelik otopark alanında kurulan proje, -30 Metre derinlikte kurulan tesis dünyanın en derin ikinci kapalı dikey tarım alanı pozisyonunda.
İstanbul kanola üretiminde değerli bir yere sahip
Türkiye’de üretilen kanola (Kolza) üretiminin yüzde 6,8’si 9.462 ton ile İstanbul’da üretiliyor. Bu istikametiyle vilayet Kanola (Kolza) üretimi istikametinden Marmara’da 4., Türkiye’de 5. sırada bulunuyor.
Marmara’da üretilen kuş yemi üretiminin yüzde 100’ü 78 ton ile İstanbul’da üretiliyor. İstanbul bezelye üretimi bakımından Marmara’da 1. Türkiye’de 3. sırada.
Türkiye’de üretilen şebboy (Kesme) üretiminin yüzde 48,8’ü 3.614.200 adet ile İstanbul’da üretiliyor. Şebboy (Kesme) üretimi bakımından İstanbul Marmara ve Türkiye’de 1. sırada bulunuyor.
Lilyum (Zambak) üretiminin yüzde 43,6’si 3.455.500 adet ile Anemon (Manisa Lalesi) üretiminin yüzde 22,1’i 288.000 adet ile İstanbul’da üretiliyor. Her iki eserde de İstanbul Marmara’da 1. Türkiye’de 2. sırada.
Türkiye’de üretilen İris (Kesme) üretiminin yüzde 100’ü 120.000 adet ile İstanbulda üretiliyor. Bu tarafıyla İstanbul İris (Kesme) üretimi bakımından Marmara’da 1. Türkiye’de 1. sıradadır.
(TÜİK 2021 Bitkisel Üretim İstatistiklerine nazarandır. 2022 yılı TÜİK bilgileri Vilayet bazında şimdi açıklanmadı.)
