AK Parti Aydın Milletvekili Mustafa Savaş, “Dünyada merkez bankaları karlarının ortalama yüzde 85’ini hazineye aktarırken Türkiye’de bu oran yüzde 67’dir. Bu açıdan bakıldığında, yedek akçe evresinin, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından para basılması manasına gelmediğini de söz etmek gerekmektedir.” dedi.
TBMM Genel Konseyinde, Gelir Vergisi Kanunu ile Birtakım Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi’nin görüşmeleri devam ediyor.
Teklifin tümü üzerindeki görüşmelerde kelam alan UYGUN Parti Ankara Milletvekili Durmuş Yılmaz, düzenlemenin hasılat temelli vergilendirme kavramının tekrar canlandırıldığını söyledi.
Yegane hedefin ek kaynak bulmak olduğunu öne süren Yılmaz, “Bu düzenlemelerin sonucunda elde edilebilecek kaynak, gereksinim duyulan kaynağı karşılayacak mı problemleri çözecek mi? Bence yanıt hayır.” dedi.
Yılmaz, ekonomik zahmetin faturasının Merkez Bankasına kesildiğini ve Merkez Bankası liderinin misyondan alındığını savundu.
Üretimi, imalat endüstrini, büyümeyi ve refahı konuşmak istediklerini, artık faiz ve kur konuşmaktan bıktıklarını tabir eden Yılmaz, “Merkez Bankasının elini bırakmazsanız bunlar konuşulmaya da devam edecek. O nedenle samimiyete davet ediyorum. Bunun öteki bir alternatifi yok, zira sizin bu ikircikli haliniz iktisadın, toplumun üzerine yük bindiriyor.” dedi.
“Milletimize yanlış bilgi vermek gerçek değildir”
MHP Konya Milletvekili Mustafa Kalaycı, teklifin ikinci hususuyla yeni bir “varlık barışı” düzenlemesi yapıldığını belirterek, uygulamanın, cürüm teşkil eden faaliyetlerden elde edilmiş varlıkları kapsamaması için gerekli kontrollerin yapılmasının kural olduğunu vurguladı.
Teklifin, Merkez Bankasının “ihtiyaç akçesine” ait düzenlemesine değinen Kalaycı, “Merkez Bankası bilançosunda yer alan ihtiyat akçesinin karşılığının olmadığını, buradan hazineye transfer yapabilmek için para basılacağını tez etmek ya cehalettir ya da arka niyetli bir değerlendirmedir. Çünkü, az buçuk muhasebe bilgisine sahip olanlar bilirler ki bilanço, bir işletmenin belirli bir tarihteki varlıklarını ve bu varlıkların sağlandığı kaynaklarını gösteren mali tablodur.” diye konuştu.
“Bilançoda her varlığın kesinlikle bir kaynağı vardır. Zira bir varlık alınabilmesi için bir kaynak olmalıdır.” diyen Kalaycı, bu kaynakların öz kaynaklar yahut yabancı kaynaklar olabileceğini söyledi.
Kalaycı, şöyle devam etti:
“Merkez Bankasının öz kaynakları ortasında bulunan yedek akçelerin, bilançonun aktifinde karşılığının olmadığını söylemenin ve buradan hazineye aktarma yapabilmek için para basılacağını tez etmenin hiçbir desteği yoktur, külliyen palavradır. Milletimize yanlış bilgi vermek gerçek değildir. Para basma kelam konusu olmayacağı üzere bir mali genişleme de olmayacaktır. Çünkü, Merkez Bankası, faaliyetlerinden ötürü elde ettiği kar nedeniyle piyasadan çektiği parayı hazine kanalıyla tekrar piyasaya vermektedir. Ayrıyeten Türk bankacılık sisteminde önemli bir likidite açığı bulunmakta olup, yapılan aktarmanın buna da olumlu tesiri olacaktır.”
Kalaycı, “Merkez Bankasının ihtiyat akçesine el konuluyor.” savının da sakat bir yaklaşım olduğunu kaydederek, “Kanun gereği, hazineye ilişkin paranın transferi yapılmaktadır. Aslında, bu kanun teklifiyle yapılan düzenleme, Türk Ticaret Kanunu’nun kabul edildiği 2011 yılında yapılmış olsaydı ihtiyat akçesinin bu kadar yüksek düzeye çıkması kelam konusu olmayacak ve her yıl karın yüzde 20’si olarak ayrılan ihtiyat akçesi de otomatik olarak zati hazineye aktarılmış olacaktı.” değerlendirmesinde bulundu.
HDP Diyarbakır Milletvekili Garo Paylan ise Türkiyenin derin bir ekonomik kriz içerisinde olduğunu savunarak, “Bütün bu unsurlar işverenler faydasına, işverenleri kurtarmak için. Vatandaşları kurtaracak bir tek husus yok.” tabirini kullandı. Paylan, Türkiye’nin bütün servetinin yüzde 60’ının nüfusun yüzde 1’inin elinde olduğunu ve bu eşitsizliğe ait düzenleme yapılmadığını söyledi.
“Hep birlikte Türkiye’yi bu krizden çıkarmak zorundayız”
CHP Ankara Milletvekili Bülent Kuşoğlu, “torba tekliflerin” şimdiye kadar seçimlerden evvel geldiğini anımsatarak, “Seçim öncesi geldiğinde seçmene bir ileti verirdi; seçmenden oy alabilmek için seçmene yönelik olumlu düzenlemeler içerirdi. Bu seferki, seçim sonrası gelen bir torba kanun, hasebiyle seçmenden almayı amaçlayan bir torba kanun.” dedi.
Kuşoğlu, teklifte ekonomiyi düzeltmeye yönelik birtakım düzenlemeler olduğunu lakin iktisadın durumu konusunda gerçek bir tespit yapılmadığı için kıymetli eksiklikler bulunduğunu söyledi.
Teklifte, kent hastaneleriyle ilgili düzenleme yapıldığını lisana getiren Kuşoğlu, “Sanki orada yediğimiz bir kazığın düzeltilmesine yönelik bir gayret var. Kontratların ayrıntısını bilmiyoruz lakin bununla ilgili bürokrasi, ‘Bize itimadın, biz bu işleri biliyoruz.’ dediği için şu şanlı yasama organı, TBMM, onların istediği formda düzenleme yapıyor.” dedi.
Kuşoğlu, şöyle devam etti:
“Türkiye bir krizde ise bizler de muhalefet olarak üzerimize düşen misyonları yerine getirmek zorundayız. Daima bir arada Türkiye’yi bu krizden çıkarmak zorundayız. Doğal ki bu krizin sorumlusu belirlidir ancak o sorumlu iktidardır diye çok fazla yüklenmek ya da krizden çıkılmaması için uğraşmak diye bir şey kelam konusu değil. Tam bilakis, hepimizin sorumluluğu var, bu krizden çıkmamız gerekir.
Krizden çıkabilmek için, milletvekili olarak ya da bizler muhalefet milletvekilleri olarak iktidara takviye olabilmek için öncelikle iktidarın kimi bahisleri kabul ediyor olması lazım, krizde olunduğunun kabul edilmesi lazım. Bu torba kanunda krizde olunduğuyla ilgili hiçbir söz yok. Güya Türkiye’de her şey güllük gülistanlıkmış üzere. Halbuki bir kurtarma kanunu gelmiş, yani İstanbul yaklaşımı üzere daha evvel 2002’de, 2006’da çıkanlar üzere bir kurtarma kanunu geliyor, o denli bir unsur var fakat krizle ilgili hiçbir şeyden bahsetmiyoruz.”
“Reel ve finans bölümümüz yükümlülüklerini zorlanmadan yerine getirmiştir”
Teklif sahibi olarak şahsı ismine kelam alan AK Parti Aydın Milletvekili Mustafa Savaş, teklifin, iktisat, finans, kamu maliyesi, toplumsal güvenlik, kamu-özel iş birliği, güç ve başka çeşitli alanları ilgilendiren toplam 35 husustan oluştuğunu ve 18 farklı kanunda değişiklik yapılmasını öngördüğünü kaydetti.
Savaş, 2018 yılının birinci çeyreğinde telaffuz ve değerlendirmeleriyle niyetlerini ortaya koyan ve ikinci çeyrekten sonra da not düşüşleriyle maksatlarını açıkça göstermeye başlayan reyting kuruluşlarının, birinci ataklarında muvaffakiyet elde edemeyince kur üzerinden baskılarını arttırdığını, bunda da başarılı olamayınca not düşüşleriyle fonlama kasveti yaşatarak Türkiye’yi ekonomik olarak zora sokmayı hedeflediğini vurguladı. Savaş, “Reel ve finans kesimimiz, Türkiye’ye ait algının epey makûs gösterilmeye çalışıldığı 2018 yılının Ağustos ve Eylül ayları ortasında yükümlülüklerini zorlanmadan yerine getirmiştir.” dedi.
Son bir yılda cari açıkta 50 milyar dolarlık tasarruf, Türkiye’nin dış borç stokunda 10 milyar dolarlık azalma, şirketlerin yabancı para cinsinden borcunda ise 30 milyar dolarlık gerilemenin kaydedildiğini lisana getiren Savaş, “Buna karşın, kredi derecelendirme kuruluşları notumuzu indirmeye devam etmektedir. Bu tavır siyasi değil de nedir?” sorusunu yöneltti.
Bu hücumları gerçekleştirenlerin başarılı olamadığını söz eden Savaş, bunun da Türkiye iktisadının gücünü ve geldiği noktayı açıkça gösterdiğini söyledi. Savaş, Türkiye iktisadının yeni iktisat programındaki maksatlar doğrultusunda üst hakikat yine ivme kazanmaya başladığını, enflasyonun düşüş trendine girdiğini, turizm gelirlerinde önemli artışlar kaydedildiğini ve Merkez Bankasının rezervlerinin de yükselişe geçtiğini söyledi.
Savaş, hazırladıkları kanun teklifiyle de ekonomik hücumlar sonucunda meydana gelen olumsuz tesirlerin ortadan kaldırılması, global ve bölgesel bütün zahmetlere karşın sürdürülebilir büyümenin devam etmesinin amaçlandığını belirtti.
Teklifte öne çıkan bir diğer değerli düzenlemenin de Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasında biriken ihtiyat akçelerine ait olduğuna işaret eden Savaş, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Kural olarak kar etmesi beklenmeyen Merkez Bankasının son yıllarda ülkemizin en çok kar eden anonim şirketi olması nedeniyle çeşitli meseleler ortaya çıkmaktadır. Merkez Bankasının finansal olarak soruna düşmesi kelam konusu olmayacağından, elde ettiği karın büyük bir kısmını gereksinim akçesi olarak ayırmasına da gerek bulunmamaktadır. Hazineye devredilmeyen her türlü kar, dağıtılmayan kar fiyatı kadar ek borçlanma oluşturduğu için, iç borçlanma faizlerinin birebir oranda yapay biçimde yüksek kalmasına yol açmaktadır. Başka taraftan, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası karı, son analizde piyasadan çekilen paradır. Kar ne kadar yüksek ise o kadar yüksek ölçüde piyasayı fonlama muhtaçlığı ortaya çıkmaktadır.”
Dünya örneklerine bakılacak olursa merkez bankalarının karının tamamını ya da tamamına yakın kısmını hazineye devrettiklerinin görüleceğini anlatan Savaş, “Dünyada merkez bankaları karlarının ortalama yüzde 85’ini hazineye aktarırken Türkiye’de bu oran yüzde 67’dir. Bu açıdan bakıldığında, son günlerde kamuoyunun gündemini sıkça meşgul eden bir husus olarak yedek akçe döneminin, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından para basılması manasına gelmediğini de tabir etmek gerekmektedir. Bu algı yanlış bir algıdır.” dedi.
Konuşmaların akabinde teklifin tümü üzerindeki görüşmeler tamamlanarak, birinci kısım üzerindeki görüşmelere geçildi.
Kaynak: AA
