Ziya İPEK
Adana Ticaret Odası (ATO) Başkanı Yücel Bayram, 6 Şubat Kahramanmaraş merkezli depremin ardından bu bölgelerden 2 milyar 594 milyon lira tutarındaki alacaklar ile çek ve senetlerin tahsil edilemediğini, nakit akış zincirinin kırılmasıyla Adana’daki firmaların ciddi krizler yaşayabileceğini ve iflaslar olabileceğini, bölgeye özel teşvik, istisna ile uygulamalar gerektiğini söyledi.
Bayram, ATO’nun ilk müşterek meslek komiteleri toplantısında yaptığı konuşmada, Kahramanmaraş ve Hatay merkezli depremlerin ardından Adana’nın yaşadığı sorunları ve sektörlerden gelen talepleri çözüme kavuşturmak için çalışmalarını sürdürdüklerini kaydetti. Depremde zarar gören işletmelere yönelik sunulan tüm imkânların; OHAL kapsamına alınan iller arasında herhangi bir ayrım yapılmaksızın uygulanması gerektiğini kaydeden Bayram, Adana’nın deprem bölgesiyle çok yoğun ticari ilişkileri olan bir il olduğunu anımsattı.
Firmalara kolaylıklar sağlanmalı
6 Şubat’ta yaşanan felaket sonrasında deprem bölgesindeki tüm illerle ticaretin durma noktasına geldiğini anlatan Bayram, ATO’ya bildirilen deprem bölgesindeki illerden alacak rakamının 2 milyar 594 milyon TL’yi geçtiğini kaydetti.
Bayram, şöyle konuştu: “Alacaklar, çekler, senetler tahsil edilemez durumda. Bu da ticarette nakit akış zincirinin kırılması anlamına geliyor ki bu da Adana’daki firmalarımızın ciddi krizler yaşayacağı, iflasların olabileceği endişesini yaratıyor. Bunu ortadan kaldırabilmek adına devletimizce firmalarımıza nefes aldıracak birtakım kolaylıklar sağlanmalı.
Firmalarımıza; SGK prim desteği verilmeli ya da bir süre devlet tarafından karşılamalı, faizsiz veya çok düşük faiz ile KGF destekli kredi imkânı sağlanmalı, işletmelerin mevcut kredi borçları ötelenmeli, zarar görmüş işletmelere özel destekler, bölgeye özel KDV istisnası ve vergi borçlarında öteleme sağlanmalı.”
Bayram, depremin ardından inşaat yapımlarının durdurulmasından kaynaklı boya yapamayan, son katın tablasını döken ancak ilerleyemeyen, ince işçiliklere geçemeyen, pencere takacak ancak çivi çakamayan firmalar olduğunu, girişimler sonucu inşaat sektöründe yaşanan sorunu Vali Süleyman Elban’ın desteğiyle çözdüklerini söyledi. Bayram, “Yapılarında problem olmayan tüm inşaatlar artık çalışmalarına devam edebilecek” dedi.
Tarım ve Orman Bakanı Kirişci ile toplantı
Bayram, Kredi Garanti Fonu limit sorunu, Bağ-Kur’dan emeklilik için gereken prim günü sorunu ve Hal Yasası taslağıyla ilgili endişeleri de not aldığını ve ilgili kurumlara ileteceklerini kaydetti. Bayram, Adana’da toplam 2,5 milyar TL yatırımla hayata geçirilecek Tarıma Dayalı Sera Organize Sanayi Bölgesi’nin kıyı kenar kanunuyla ilgili sorununun da çözüldüğünü ve yatırıma açıldığını duyurdu.
Bayram, Tarım ve Orman Bakanı Vahit Kirişçi ile ATO’da gerçekleştirilen “İş Dünyası İstişare Toplantısı”nda, “Deprem bölgesi ile olan ticari ilişkiler, inşaatlara izin verilmesi, apartman altındaki yıkılan ve yıkım kararı çıkan işyerlerinden dolayı tüccarın yaşadığı sıkıntılar, Adana’nın 6. Bölge Teşvik Programına alınması, OHAL kapsamında Adana’nın da 11 il ile eşit şartlarda uygulamalara tabii tutulması, KGF ve destek paketleri” gibi konuların masaya yatırıldığını, sektörlerden gelen diğer taleplerin de yakın takipçisi olacaklarını sözlerine ekledi.
Çek takaslarında kritik tarih bugün
Yaşanan depremlerde büyük yara alan bölgede iş dünyasını ve beraberinde birçok ili zorlayacak konuların başında çek ödemeleri geliyor.
Depremzede iş insanlarının sık sık dile getirdiği çek takas sisteminin devreye gireceği kritik tarih bugün. Çeklerin yazılmaya başlamasıyla ticari döngünün bozulacağına dikkat çeken depremzede iş insanları, karşılıklı çek ödemeleri yapılmazsa sıkıntının dalga dalga tüm ülke ticaretine yayılacağına vurgu yapıyor.
Bölge iş dünyasından yükselen sesler: “Aylık cirosu 100 milyon lira olan bir firmanın piyasada 200-300 milyon lira da çeki var. Bunu finanse edecek gücümüz yok. Benden çek alan da başkasına çek vermiş. Benden ödeme alamayınca o da ödeyemeyecek. Bu dalga dalga Ankara, İstanbul, Denizli derken tüm Türkiye’ye yayılacak. Bölgemizin ülke ekonomisinde payı yüzde 10 ama bu dalga yayılınca Türkiye’yi batırırız.
Ticaret yaptığımız şehirlerin hepsi gider” uyarısını yapıyor. Çeklerin yazılmaya başlamasının yarattığı bir diğer endişe de deprem illerindeki firma çeklerinin kabul edilmeyeceği ve mal tedarikinin tıkanma noktasına geleceği. Bu da işletmelerin tek tek iflas noktasına sürüklenmesi anlamına geliyor.
