İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) Su ve Kanalizasyon Yönetimi (İSKİ) datalarına nazaran, geçen yıl yüzde 89,68’e kadar yükselen barajlardaki su düzeyi yağışların yetersiz olması nedeniyle düşerek bugün prestijiyle yüzde 32,25 düzeylerine indi. Barajların doluluk oranları Alibey’de yüzde 18,29, Büyükçekmece’de yüzde 35,32, Darlık’ta yüzde 28,83, Elmalı’da yüzde 31,62, Istrancalar’da yüzde 36,81, Kazandere’de yüzde 7,06, Ömerli’de yüzde 35,96, Pabuçdere’de yüzde 4,9, Sazlıdere’de yüzde 37,53, Terkos’ta ise yüzde 38,81 olarak kaydedildi. Datalara nazaran, bu yıl barajlara düşen yağış ölçüsü metrekare başına 0,73 kilogram olarak ölçüldü.
Su düzeyi 280,18 milyon metreküpe düştü
Kente su sağlayan baraj ve göletler 868 milyon 683 bin metreküp biriktirme hacmine sahipken su ölçüsü bugün prestijiyle 280,18 milyon metreküp düzeyinde ölçüldü.
İstanbul’da günlük su tüketimi dün prestijiyle 2 milyon 911 bin metreküp oldu. Melen ve Yeşilçay’dan alınan su ölçüsü ise 351,9 milyon metreküp olarak gerçekleşti. İstanbul’da içme suyu arıtma tesislerinden bu yıl kente verilen su ölçüsü 14,82 milyon metreküp olarak belirlendi.
– Son 10 yılın doluluk oranları
İSKİ istatistiklerine nazaran baraj doluluk oranları 2013’te yüzde 64,28, 2014’te yüzde 35,44, 2015’te yüzde 73,15, 2016’da yüzde 60,81, 2017’de yüzde 55,55, 2018’de yüzde 65,51, 2019’da yüzde 86,86, 2020’de yüzde 39,31, 2021’de 19,47, 2022’de ise 48,2 olarak kayda geçti.
“Çok fazla yağış almıyor İstanbul”
Boğaziçi Üniversitesi İklim Değişikliği ve Siyasetleri Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Levent Kurnaz, geçen yazdan başlayarak Türkiye genelinde genel bir yağış azlığının kelam konusu olduğunu söyledi.
Özellikle son birkaç ayda İstanbul ve İstanbul’a su sağlayan havzalarda çok önemli bir yağış azalmasının yaşandığını anlatan Kurnaz, “İstanbul’un kendisine de çok fazla yağış düşmediği için İstanbul’un barajları yavaş yavaş boşalmaya başladı. Yani kışın ortasındayız, orta göbeğindeyiz. Buna karşın çok fazla yağış almıyor İstanbul. Bu da önemli bir sorun bizim açımızdan.” diye konuştu.
Suyun tasarruflu kullanılmasıyla ilgili ihtarları genelde insanların yaz aylarında duymaya alışkın olduğunu lisana getiren Kurnaz, bu ihtarların artık 12 ay boyunca yapılması gerektiğini belirtti.
“Barajlardaki su ölçüsü gitgide de azalıyor”
Kurnaz, İstanbul’da su kullanımının şu anda tıpkı halde devam ettiğini söz ederek şöyle konuştu:
“Barajlardaki su ölçüsü yüzde 30’lara düşmüş durumda ve gitgide de azalıyor. Önümüzdeki günlerde de sanıyorum gelecek haftanın ortasına kadar İstanbul’da bir yağış beklenmiyor. Yalnızca 11, 12’si üzere bir yağış var. Ondan sonra da yeniden günlük, güneşlik olacak havalar. Hasebiyle su kullanımı konusunda hepimizin çok çok dikkatli olması gerekiyor.”
Türkiye’de ve İstanbul’da günlük suyunu çok dikkatli ve az kullanan çok geniş bir küme insan olduğunu lisana getiren Kurnaz, fakat bütün bunları göz gerisi ederek havuzunu dolduran, otomobilini sık sık yıkatan, halı yıkayan birçok kişinin de bulunduğunu kaydetti.
Kurnaz, “Artık çok su kullanan şeyleri yapmamamız gerekiyor. Ben elimi yıkarken musluğu kapatayım uygun hoş ancak hani diğer biri gelip havuzunu dolduruyorsa ben istediğim kadar elimi yıkarken suyu kapatayım, çok fazla bir şey fark etmiyor. Büyük su kullanan şahısların çok daha dikkatli olması, hatta bana nazaran su fiyatının da buna nazaran belirlenmesi gerekiyor.” sözlerini kullandı.
“Yüzde 20’leri görüyor olabiliriz”
Benzer bir durumun 2021’de görüldüğüne, o vakit 15 Ocak civarında çok önemli yağışların başladığına ve ondan sonra da çok ağır bir sorun yaşanmadığına değinen Kurnaz, şunları söyledi:
“Eğer o beklenen yağışlar gelmeyecek olur ve biz ilkbahara hakikat bu türlü gidecek olursak önemli su kısıntıları olmaya başlayacak. Zira İstanbul’un suyu yok ve barajlardaki şu ölçüsü da her geçen gün azalmakta. Yani şu anda yüzde 32 civarına düştü ve bu türlü devam edecek olursa hani birkaç hafta içinde yüzde 20’leri görüyor olabiliriz. Bu da çok önemli bir sorun İstanbul açısından.”
“Kuraklığın kendisi var zaten”
“Kuraklık tehlikesinin çok ötesinde şu anda kuraklığın kendisi var aslında. Yani aylardır hakikat düzgün yağış düşmüyor, kar düşmüyor. Bunlara baktığımız vakit aslında kuraklığın orta göbeğinde yaşıyor bu bölge şu anda.” diyen Kurnaz, bu durumun global ısınmayla ilgili olduğunu, içinde bulunulan Doğu Akdeniz Bölgesi’nin yağışların zati azalmasının beklendiği bir bölge olduğunu, burada gelecek 20, 30 sene içerisinde yağışların yüzde 10-20 ortasında azalmasının beklendiğini vurguladı.
Kurnaz, bu yılın durumunun özel olduğunu, her yılın bu yıl üzere makûs olmayacağını anlatarak “Bizim ülke olarak gelecekte yağış azalmasına karşı şimdiden tedbir almaya başlamamız gerekiyor. Türkiye suyunun yaklaşık yüzde 75’ini tarımda kullanıyor. Hasebiyle en baştan gereken şey tarımda kullanılan suyu çok dikkatli harcamaktır. Bu eski yöntem saldım tarlaya suyu sulama sistemlerinden vazgeçip olabildiğince damla sulama metotlarını dönmemiz gerekiyor.” diye konuştu.
“2050 yahut 2100 yılında Türkiye’yi çok önemli bir su krizi uğraşı beklemektedir”
Türkiye İsrafı Tedbire Vakfı (TİSVA) Kurucusu Prof. Dr. Aziz Akgül, Türkiye’nin su zengini olmadığına işaret ederek “Ülkemizin su kaynakları, tek elden çok güzel bir su idaresi ve işletmesiyle lakin kendi kendine yetebilecek durumdadır.” dedi.
Yağışların azalmasına dikkati çeken Akgül, “2050 yahut 2100 yılında Türkiye’yi çok önemli bir su krizi gayreti beklemektedir. Bu tehlikeyi en aza indirmek için su kaynaklarımız çok dikkatli yönetilmelidir.” tabirlerini kullandı.
Evde su tasarrufunun değerine değinen ve su israfını engellemek için günlük hayatta uygulanabilecek pratik teknikler olduğuna değinen Akgül, şunları kaydetti:
“Sebze ve meyveleri akan su altında yıkamak yerine su dolu kapta bir mühlet bekletin. Zerzevat ve meyveleri yıkadığınız su ile çiçeklere su verin. Kirlileri bulaşık makinesine koymadan evvel dakikalarca sudan geçirmeyin. Haşlama yumurta suyunu boşa harcamayın. Bu suyu soğutarak bitkileriniz için kullanın. Bulaşıklarınızı elde yıkamayın. Bulaşık ve çamaşır makinesini büsbütün dolduktan sonra çalıştırın. Ülkü duş mühletini 10 dakikayı geçmeyecek halde ayarlayın. Suyun sıcağa dönmesini beklerken akan suyu ziyan etmeyin. Bir kova içinde biriktirerek öbür bir alanda kullanın. Dişlerinizi fırçalarken, tıraş olurken, ellerinizi yıkarken musluğu boş yere akıtmayın. Düşük akımlı yahut sensörlü musluk başlığı kullanın. Bahçeniz için sulama aparatları tercih edin. Bu sayede daha az ölçüde su ile bahçe bakımı yapabilirsiniz. Sebepsiz yere sifonu kullanmayın. Unutmayın ki, sifonu her çektiğinizde 9 litre su harcarsınız. Su sayacınızı denetim edin. Ne kadar su harcadığınızı görmeniz tasarruf konusunda sizlere takviye olacaktır.”
