Türk savunma endüstrisine kuantum dahil bir dizi yeni teknoloji kazandırılacak.
Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanlığı (SSB) tarafından 2022 yılında başlatılan 8 AR-GE projesi için Başkanlıkta imza merasimi düzenlendi.
Savunma Sanayii Lideri İsmail Demir, merasimde yaptığı konuşmada, AR-GE odak teknoloji yol haritaları çerçevesinde Türk Silahlı Kuvvetleri ve emniyet güçlerinin kısa ve uzun periyot gereksinimlerini karşılamak için 2012 yılında alınan Bakanlar Konseyi Kararı ile AR-GE çalışmalarının çok daha süratli ve dinamik biçimde yürütülebileceği yeni bir yapı oluşturulduğunu söyledi.
İlkini 2016 yılında gerçekleştirdikleri toplam 8 AR-GE paneli yaptıklarını anımsatan Demir, panellerde alınan kararlar sonucunda 49 projenin başlatılmasına, 20 alanda da geniş alan daveti (SAGA) yapılmasına karar verdiklerini belirtti.
Bu paneller vesilesi ile TSK’nın mevcut ya da planlı sistem ve platformlarının gereksinimi olan mevzularda yahut geleceğe yönelik yeni teknoloji alanlarında yurt dışı bağımlılığın giderilmesi gayesiyle proje başlangıç kararları aldıklarını anlatan Demir, şöyle konuştu:
“Teknoloji öngörüleri doğrultusunda belirlenen teknoloji alanlarındaki teknik ve taktik gereksinimlerin karşılanabilmesi maksadıyla son eser teslimatı içermeyen, tahlil yahut prototiplerde doğrulanan, teknik gösterimler içeren proje tekliflerinin firma/kurum/kuruluşlardan alındığı geniş alan davetlerine çıkıyoruz.
Bu davetlerle muhtaçlık duyulan yeni teknolojilere daha süratli ve dünya ile eş vakitli erişim sağlamayı amaçlıyor, akademisyenlerimizin bilgi birikimi ve deneyimlerinin kritik teknolojilere yönelmesini ve birebir mevzuda farklı teknolojiler kullanılarak birden fazla proje yapılmasına imkan sağlanmasını hedefliyoruz.
Çok yüksek bütçeli olmayan geniş alan davetleri kapsamındaki projelerden, küçük ölçekli prototipler, teorik ve deneysel sonuçlar üzere ispatlanmış çıktılar bekliyoruz.Yaklaşık bir yıl süren seri toplantıları içeren, yüzlerce kişinin iştirakiyle gerçekleştirilen OTAĞ faaliyetleri sonucunda ortaya çıkan her bir alt teknoloji konusu için başta kritiklik, dünyadaki durum, insan kaynağı, altyapı, çift kullanım (askeri ve sivil alanda) ve Başkanlığımız tarafından yürütülen tedarik projelerine uygulama kriterleri başta olmak üzere makul önceliklendirme tahlilleri yapıyoruz.”
Üst seviye işbirliği
Demir, yapılan tahliller ile alt teknoloji mevzularının önceliklendirildiğini ve gerçekleştirilen faaliyetlerin ilgili OTAĞ raporu ile kayıt altına alındığını, AR-GE Teknoloji Yol Haritası kapsamında takip edildiğini söyledi.
Gelişen teknolojilerin takibiyle gereksinimlerin gözden geçirildiğini ve teknoloji yol haritalarının belli dönemlerle güncellendiğini lisana getiren Demir, şu değerlendirmelerde bulundu:
“AR-GE Teknoloji Yol Haritası ile belirlenen temel teknoloji ve geleceğin harp konseptini şekillendirme vizyonu doğrultusunda ülkemizi öncü yapacak ileri teknoloji projeleri desteklenmektedir. AR-GE projelerimizde platform üretici firmalardan KOBİ’lere, araştırma merkezlerinden üniversitelere kadar geniş bir yetenek havuzundan faydalanılmaktadır. Kelam konusu paydaşların işbirliği içinde oluşturulacak modeller bilhassa teşvik edilmektedir. Bu formda daldaki büyük ölçekli firmalara sistem entegrasyonu, KOBİ’lere alt sistem ve bileşen geliştirme faaliyetleri, araştırma kurumları ve üniversitelere ise temel ve uygulamalı araştırma faaliyetleri verilerek muhtaçlık duyulan teknolojilerin geliştirilmesi sağlanmaktadır. Bu sayede oluşan işbirliği ve sinerji ile dalın sürdürülebilir büyümesinin sağlanması ve rekabet gücünün artırılması hedeflenmektedir.”
Savunma endüstrisinde AR-GE faaliyeti yürüten kamu kurumları ortasında üst seviye işbirliğinin oluşturulmasını teminen Ulusal Savunma Bakanlığı, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ve Başkanlığın üst seviye yöneticilerinin iştirakiyle Savunma Sanayii Teknolojileri AR-GE İcra Şurası toplantıları düzenlendiğini tabir eden Demir, bu toplantılarda ortak AR-GE muhtaçlıklarının belirlenmesi, kaynakların faal kullanımı, mükerrerliklerin önlenmesine yönelik bilgi paylaşımları gerçekleştirildiğini kaydetti.
Kuantum teknolojilerine birinci adım
Sözleşme kademesine gelen 8 AR-GE projesinin imza merasimi için bir ortaya geldiklerini belirten Demir, bu projeler vasıtasıyla üniversite ve araştırma merkezlerinde üretilen teknolojik bilginin süratli bir formda sanayileştirilip ticarileşmesi için düzenekler oluşturmasına öncelik verdiklerini vurguladı. Demir, “Bu metotla üretilecek yüksek teknoloji eserleri ile bilginin hem ekonomik hem de rekabet gücüne dönüşmesini sağlayacağımıza inanıyoruz. Türkiye Yüzyılı vizyonu doğrultusunda ortaya koyduğumuz maksatlarda ve kritik teknolojilerde yüzde 100 ulusal savunma sanayii vizyonuna ulaşma yolunda AR-GE ve teknolojinin büyük bir kıymete sahip olduğunun şuurundayız. Elbet ki savunma kesimi olarak ülkemizin teknoloji düzeyinin yükseltilmesinde bizlere değerli vazifeler düşüyor.” diye konuştu.
Kuantum teknolojilerinin dünyanın gündeminde olan, son vakitlerde çokça konuşulan mevzular ortasında olduğuna değinen Demir, başlatılan projelere ait şu bilgileri verdi:
“Kuantum alanında bir müddettir devam eden çalışmalarımızı artık projelendirip, adımlarını atmak üzere harekete geçtiğimizi bildirmek istiyorum. Kuantum teknolojileri artık bir konuşma konusu olmaktan çıkarıp somut projelerin başlangıcını yapmış oluyoruz.
Lidar ve Kudar projelerimiz kuantum teknoloji ile görünmez gayeleri ifşa eden, körleştirilemeyen, aldatılamayan alanda oyun değiştirici projeler olacaktır. Klasik radarlar tarafından tespit edilemeyen gayelerin tespiti ülke savunması için kritik ehemmiyete sahiptir. Her vakit söylüyoruz: “Görülmeden görmek, vurulmadan vurmak.” diye. İşte bu projeler bu manada bize katkı sağlayacak. Lidar ve Kudar projeleri ile kritik bir teknoloji alanına yanlışsız adım atmış, kritik bir eşiği dünyanın birçok ülkesinden evvel aşmış olacağız. Ülkemizin birinci Kuantum Araştırma Merkezi faaliyetini yakında başlatmayı düşünüyoruz. Bu faaliyet başladığında burada kıymetli adımlar atılacaktır. Kuantum teknolojilerinde sonuncu gayemiz ise kuantum bilgisayarlardır.
Tek çekirdekli mikro işlemci geliştirilmesine dayanan Çakıl projemizi muvaffakiyetle tamamladık. Yonca projesi ile birlikte bunu daha da geliştirerek çift çekirdekli çip için araştırmalarımızı başlatıyoruz.”
Yeni AR-GE projeleri
Başkanlık tarafından 2022 yılında Proton Değişim Membran PEM Yakıt Hücresi Teknolojisinin geliştirilmesi için Çağın projesi, çığır açıcı kuantum teknoloji ile varlığı tespit edilemeyen, görünmez amaçları ifşa eden, körleştirilemeyen, aldatılamayan, alanda oyun değiştirici Lidar geliştirilmesi için Kuantum Lidar, ülke güvenliği için klasik radarlar tarafından tespit edilemeyen gayeleri tespit edebilen radar geliştirilmesi için Kuantum Radar Projesi başlatıldı.
Geçen yıl ayrıyeten orta ve uzun kızılötesi dalga uzunluğunda çalışan keşif gözetleme sistemlerine yönelik yarı iletken katmanların ardışık olarak kullanıldığı Süperörgü Kızılötesi Dedektör Grupları’nın ulusal olarak geliştirilmesi için Süperörgü Projesi, hassas navigasyon sistemi gereksinimi olan deniz platformlarında kullanılmak üzere ataletsel sensörlerin ulusal olduğu Ataletsel Navigasyon Sistemi geliştirilmesi için Mira Projesi hayata geçirildi.
Özgün çekirdek ile ulusal işlemci tasarımı, çevresel arayüzlerin yerlileştirilmesi ve bu alanda ekosistemin büyütülmesi maksadıyla çok çekirdekli mikro işlemci geliştirilmesi için Yonca Projesi, sivil ve askeri araçlara V2X haberleşme altyapısının kazandırılması hedefiyle Karınca Projesi, ultra geniş bant haberleşme ile sürü sistemleri için nispî konumlandırmanın sağlanması ve sürü formasyonunun oluşturulması için Göksu Projesi çalışmalarına başlandı.
