Merkez Bankası liderinin vazifeden alınmasını kıymetlendiren Türk Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği (TÜSİAD) İdare Şurası Lideri Simone Kaslowski, Merkez Bankası bağımsızlığına ziyadesiyle itina gösterilmesi gerektiğini söyledi. Kaslowski, “Merkez Bankası bağımsızlığı makro ekonomik istikrar için kuraldır. Kanunlarımıza nazaran, Merkez Bankası, hükümetle birlikte karar verilen gayelere ulaşmak gayesiyle araç kullanma bağımsızlığına sahip… Faiz, rezerv, karşılık oranı, çeşitli opsiyon sistemleri dahil olmak üzere pek çok aracı kullanabilir. Faiz indirip indirmeyeceğine Merkez Bankası idaresi karar verir. Dünyada bize misal ülkeler ortasında en yüksek enflasyona sahip ülke olarak Merkez Bankası bağımsızlığına ziyadesiyle ihtimam göstermeliyiz. Finansal istikrarı sağlamak için enflasyon hedeflemesi yapan bağımsız bir Merkez Bankası’na gereksinimimiz var. Bu çok net” diye konuştu.
“En büyük beklenti finansal istikrar ve yapısal reformlar”
Anadolu Ajansı’nın sorularını yanıtlayan Kaslowski, Türkiye’nin önünde 4 yıllık seçimsiz sürecin bulunduğuna işaret ederek, bu periyoda dair en büyük beklentilerinin finansal istikrar ve yapısal ıslahatlar olduğunu söyledi. Kaslowski, kurumların güçlendirilmesi, idare halleri ve sahip oldukları prestij ile iktisada daha fazla katkı yapacak hale gelmesi gerektiğini vurgulayarak, yakın vakitte Türkiye’de anayasa ve bununla bir arada idare sistemi değişikliği yapıldığını anımsattı. Erken seçim vesilesiyle yeni sistemin umulandan çok daha süratli bir halde devreye girdiğine değinen Kaslowski, “Belki bir manada çok da âlâ hazırlanmamıştık, tahminen kimi sakıncaları da uygulamada fark ettik diyebiliriz fakat bu sistemde kimi problemler olduğu hepimizin malumu. Bu sakıncaları gidermeye odaklı anayasal değişikliklerin yapılacağı istikametinde çalışmalar olduğunu duyuyoruz. Bunların hem hızla hazırlanmasını bekliyor, hem de sistemi yeni istikrar ve denetim düzenekleriyle destekleyecek değişiklikler görmeyi umuyoruz.” diye konuştu.
“İlk şart enflasyonu kalıcı biçimde düşürmek”
Kaslowski, finansal istikrarın birinci şartının enflasyonun kalıcı formda düşürülmesi olduğunu aktararak, şunları kaydetti:
“Bunun da şartı sıkı para ve mali siyasetlerdir. Bugün bütçenin geldiği nokta Türkiye’nin geçmiş mali disiplin karnesiyle örtüşmüyor. Bütçedeki sorun artık bir seferlik gelirlerle yönetim etme boyutunu aşmış durumda. Harcama tarafında değerli değişikliklere, tasarruflara gereksinim olacak. İktisatta bugün bir tıkanıklık var. Öncelikle bu tıkanıklığın açılması gerekiyor. Şirket bilançoları döviz cinsinden yüksek borçluluk nedeniyle sıkışmış durumda. Yine yapılandırmalarla kredilerdeki problemler ertelendi, bugüne gelindi. Daha fazla uzatalım ve sorun yokmuş üzere davranalım diyemeyiz. Artık ödenemeyecek problemli kredilerin sistemden temizlenmesi gerekiyor ki verimli alanlara taze kaynak akışı sağlansın.”
“Hatalı iş yapanların cezasını, ihtiyatlı kesim ödememeli”
Simone Kaslowski, geçen yıl kurda yaşanan çok oynaklığın akabinde bankaların belirli bir yük altına girdiğini, münasebetiyle takipteki kredi oranlarının tartışma konusu olduğunu tabir etti.
Bu kapsamda bankaların daha sağlıklı dalları destekleyebilmeleri ismine takipteki kredilerle nasıl uğraş edeceğine yönelik kimi aksiyonların tartışıldığına dikkati çeken Kaslowski, “Burada batan bir gemi varsa, tahminen de batması gerek.” dedi.
Kaslowski, Avrupa’nın, sıkıntılı kredilerini bankacılık sisteminden Amerika üzere süratli bir biçimde temizleyemediği için krizden bir türlü tam manasıyla çıkamadığını lisana getirdi.
Türkiye’nin emsal bir döngüye girmemesi için bu sorunu çözmesi gerektiğini vurgulayan Kaslowski, “Bu yapılırken en çok dikkat edilmesi gereken husus, ‘Moral Hazard’ diye tabir edilen ahlaki çöküşten korunmak. Yanlışlı iş yapan, hesapsız yatırım kararları alanların cezasını, ihtiyatlı iş yapan, kararlarını yanlışsız veren, vergisini düzgün ödeyen bölümler ödememeli. Önlemini almış, ona nazaran işini ihtiyatlı büyütmüş, harcamalarında çoka kaçmamış olanlar cezalandırılmamalı.” biçiminde konuştu.
“Geleceğe dair daha ümitli olmak için nedenlerimiz var”
Kaslowski, jeopolitik risklerin kıymetini koruduğuna işaret ederek, şunları söyledi:
“Bu riskler devam ederken; stratejik maksadımız AB üyeliği konusunda ilerleme sağlanması bize iktisat alanında önemli ivmelenme ve kredibilite sağlayacaktır. Ülkemizdeki yatırım ortamına çok müspet tesirleri olacaktır. Dünyada faizlerin düşmesi ile birleştirebilirsek, çok büyük kalıcı yatırımları çekebiliriz. İçeride talep şartları olağanüstü zayıf. İş dünyası için şiddetli şartlar ve riskler devam ediyor fakat geleceğe dair daha ümitli olmak için de her vakit nedenlerimiz var. Türkiye’de iş dünyası çok girişken ve dinamik. Krizlerde panik olmayan, mücadeleci bir iş dünyamız var. Altyapımız da sağlam. Biz tekrar itimat ortamını oluşturursak, bunlar sıkıntı bahisler değil.”
“Yurt dışında gevşemeye gidilmesi TL üzerindeki baskıyı azaltır”
TÜSİAD İdare Heyeti Lideri Kaslowski, dünyadaki ticaret savaşları konusunda Japonya’da gerçekleştirilen G20 Başkanlar Tepesi’nde olumlu bir yol alındığını, hem Türkiye hem de dünya iktisadı için tepenin başarılı geçtiğini söyledi.
Makul, düşük bir faiz ile para bulma imkanının bir mühlet daha oluştuğunu anlatan Kaslowski, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Biz yapısal reformlarımızı tamamlayarak ve kurumlarımızı güçlendirerek bu süreçten kalıcı halde faydalanmalıyız. Yurt dışında bir ölçü gevşemeye gidilmesi TL üzerindeki baskıyı azaltacaktır. Bu da bize döviz borcu sıkıntısını çözmek için vakit kazandırır ancak bu genişleme büyüme tarafına çok büyük bir dayanak vermeyecek zira bizim borç azaltma devrinde olmamız gerekiyor. Dışarıdan daha fazla borçlanmak değil, mevcut borcumuzun maliyetini düşürmek ve geri ödemeyi kolaylaştırması açısından yararlı olacak diye düşünüyorum.”
Kaslowski, rekabete dayalı hür piyasa iktisadına sadık kalınması gerektiğini belirterek, “AB üyelik sürecini tekrar canlandırmalıyız. Hukuk sistemimizdeki sıkıntıları biran evvel çözmeli ve milletlerarası standartta işlerliği olan, öngörülebilir bir hukuk sistemine kavuşmalıyız. 4 yıllık seçimsiz süreç, bunların hepsini başaracak bir vakit imkanı sunuyor.” dedi.
Kaynak: AA
