Mehmet KAYA
ANKARA – Türkiye Ulusal Alerji ve İmmünoloji Derneği (AİD) Alerji Çalışma Grubu Başkanı Prof. Dr. Sevim Bavbek, hava kalitesindeki bozulmanın astım görülme sıklığını etkilediğini belirterek, toplumun bütün bileşenlerinin etraf ve havayı korumak için daha fazla efor sarf etmesi gerektiğini söyledi. Türkiye Ulusal Alerji ve İmmünoloji Derneği (AİD) Alerji Çalışma kümesi tarafından, çocuklarda astım hastalığına dikkat çekmek maksadıyla “Nefes al, nefes ver” sloganı ile hasta ve hasta yakınlarının iştiraki ile fidan dikme aktifliği düzenlendi. Atatürk Orman Çiftliği’nde düzenlenen aktiflikte konuşan Türkiye Ulusal Alerji ve İmmünoloji Derneği (AİD) Lideri Prof. Dr. Bülent E. Şekerel, etraf ile astım ve alerjik hastalıklar ortasındaki bağlantının bilindiğini, buna vurgu yapmak için de Ankara ve başka vilayetlerde ağaç dikme hareketi yaptıklarını kaydetti.
Havamızı korumalıyız
Türkiye Ulusal Alerji ve İmmünoloji Derneği (AİD) Alerji Çalışma Grubu Başkanı Prof. Dr. Sevim Bavbek’de astımın genetik geçişinin bilindiğini lakin etraf faktörlerinin de kıymetli olduğunu belirterek, tabiatın korunması, hava kalitesinin hastalıkla ilgili değerli ögelerden olduğunu belirtti.
Hava kirliliğinin çocukların akciğer gelişimini olumsuz etkilediğinin bilindiğini, ağır kirlilik olan bölgelerde astım ve başka kronik hava yolu hastalıklarının daha sık görüldüğünü bildiren Prof. Dr. Bavbek, “Çalışmalar ağır trafiğe yakın yerlerde yaşayan çocuklarda, daha uzakta yerlerde yaşayanlara kıyasla dizel-egzoz partiküllerine maruz kalma sonucu alerjik hastalıklar ve astım şikayetlerinin çok daha fazla görüldüğünü ortaya koymaktadır. Çocuklar erişkinlere nazaran çok daha süratli soluk alıp verdiklerinden ve oyun, spor aktiviteleri sırasında açık havada çok daha fazla vakit geçirdikleri için hava kirliliğinden etkilenme oranları da daha yüksek olmaktadır.” bilgisini verdi.
Prof. Dr. Bavbek, “İklim değişikliğine bağlı olarak artan sıcaklıklar, yer düzeyinde ozon ölçüsünde artışa, dolayısı ile astımdaki havayolu iltihabına neden olur, akciğer dokusuna ziyan verir. Yer düzeyindeki ozonun, kentsel ortamlarda sıcak güneşli günlerde sıhhatsiz düzeylere ulaşabilir ve bir cins hava kirliliği olan kentsel dumanlaşmaya yol açar.
Yer düzeyindeki ozondan en çok etkilenenler çocuklar, yaşlılar, akciğer hastalığı olan bireyler yahut etkin olarak açık havada olan insanlardır. Bilhassa çocukların astım atağı geçirme riskleri artar. Daha uzun sıcak mevsimler, yağış değişimleri, artan karbondioksit düzeyleri ve bitki büyüme sistemlerindeki değişiklikler; daha uzun ve ağır polen mevsimine neden olmaya başladı. Astım ve allerjik riniti olan hastalar bu durumdan daha çok etkilenir.
Daha düzgün ulaşım, besin ve güç kullanımı yoluyla sera gazı emisyonlarını azaltarak, iklim değişikliğinin sıhhat üzerindeki tesirini azaltabiliriz. Nefesimizi müdafaanın birinci yolu, atmosferimize sahip çıkmaktan geçer” diye konuştu.
Astım hastalarının çok azı ağır astımlı
Astımın denetim altına alınabilen, bireylerin hayatlarına olağan olarak devam edebildiği bir hastalık olduğunu belirten Prof. Dr. Bavbek, çok az oranda kişinin hayat kalitesine büyük olumsuz tesir edecek düzeyde ağır astım hastası olduğunu kaydetti.
Sigara kıymetli bir faktör
Astımda genetik geçişkenliğin rolünün değerli olduğunu lakin sigaranın da risk faktörü olarak bilimsel olarak kanıtlandığını hatırlatan Doç. Dr. Ersoy Civelek, de anne karnında sigara dumanına maruz kalan bebeklerin akciğer gelişimlerinin daha küçük olduğunu, bu bebeklerde ileride astım gelişme riskinin 3-4 kat fazla belirlendiğini kaydetti.
Doç. Dr. Ersoy Civelek, astımlı şahısların sigara dumanına maruz kalması ya da sigara içmesi halinde teneffüs yollarındaki iltihabi durumu artırıcı kimyasal hususların daha fazla salındığını, ayrıyeten bu hastalarda sigara kullanılan ilaçların daha az tesirli olduğunu bildirdi.
Astım ve obezite bağının de ispatlandığını, obezite artış grafikleri ile astım artış grafiklerinin neredeyse paralel olduğunu kaydeden Doç. Dr. Ersoy Civelek, obez olan astımlı hastaların kilo verdiklerinde denetim durumlarında düzelme olduğunun çok sayıda çalışmada gözlendiğini vurguladı.
